Kolekcja naszej historii. Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie znów otwarte

„Damę z gronostajem” Leonarda da Vinci czy „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta van Rijna znów można oglądać w Krakowie. W 26 salach ekspozycyjnych, na dwóch piętrach wyremontowanego pałacu przy ulicy Pijarskiej, ponownie gości niezwykle cenna kolekcja pamiątek narodowych i wyjątkowych dzieł sztuki. Muzeum Książąt Czartoryskich, oddział Muzeum Narodowego w Krakowie, czeka już na zwiedzających. – Ta kolekcja to nie tylko Leonardo i Rembrandt, ale również akt hołdu pruskiego, kronika Jana Długosza, czyli rzeczy, które definiują naszą historię i tożsamość. Ponowne otwarcie muzeum to wyjątkowe wydarzenie, nie tylko dla miłośników sztuki – mówi dr hab. Andrzej Betlej, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.

Muzeum było nieczynne przez prawie dziesięć lat, dlatego jego ponowne otwarcie jest jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych tego roku. Zostało ono nie tylko poddane gruntownemu remontowi, ale także zyskało dodatkową przestrzeń wystawienniczą. Od teraz dzieła sztuki będą prezentowane na dwóch piętrach Pałacu i w jego oficynach.

– Wyróżnikiem Muzeum Czartoryskich jest historyczny charakter kolekcji, szczycącej się posiadaniem wielu unikatowych dzieł sztuki: obrazów, średniowiecznych emalii, rzeźb w kości słoniowej, bursztynie i koralu, ceramiki, weneckich szkieł i augsburskich sreber, perskich kobierców, tkanin, orientalnych i polskich militariów – dzieł niezwykłej urody i wartości artystycznej i historycznej – mówi dr Katarzyna Płonka-Bałus, kuratorka Muzeum Książąt Czartoryskich.

Zawiłe losy kolekcji

W 1801 roku księżna Izabela z Flemmingów Czartoryska stworzyła kolekcję pamiątek narodowych. Kolekcjonowane przez nią zbiory były prezentowane w Puławach, w dwóch parkowych pawilonach: Świątyni Sybilli, a od 1809 roku także w Domu Gotyckim. To właśnie w tym drugim miejscu eksponowano „Damę z  gronostajem” Leonarda da Vinci oraz „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta van Rijna. Do pereł w kolekcji Czartoryskich należał wówczas także „Portret młodzieńca” Rafaela Santi, zaginiony podczas II wojny światowej.

Muzeum nie przetrwało jednak powstania listopadowego i w 1831 roku – po emigracji księcia Adama Jerzego Czartoryskiego – zbiory zostały przewiezione do Paryża. Powróciły do Polski dopiero w 1876 roku, w związku z planowanym otwarciem muzeum w Krakowie. Znaczące straty dla kolekcji przyniosła II wojna światowa. Po wojnie muzeum trafiło pod opiekę Muzeum Narodowego w Krakowie, a w 1991 pod zarząd Fundacji Książąt Czartoryskich.  29 grudnia 2016 roku, dzięki zakupowi rządu RP, kolekcja książąt Czartoryskich stała się integralną częścią Muzeum Narodowego w Krakowie.

26 sal pełnych sztuki

Spacer po 26 salach Muzeum Książąt Czartoryskich rozpoczyna się od Podestu, gdzie prezentowane są dwa monumentalne płótna rodzajowe Jana Piotra Norblina. W dalszej części znajdują się pomieszczenia poświęcone Czartoryskim, stamtąd zwiedzający trafią do sal ukazujących dzieje Polski: od czasów Jagiellonów aż po schyłek I Rzeczypospolitej. Na pierwszym piętrze Muzeum widzowie mogą zobaczyć także najpiękniejsze dzieła sztuki sakralnej. Kolejne pomieszczenia przenoszą zwiedzających w zupełnie inną scenerię – świat sztuki Dalekiego Wschodu.

Zwiedzanie drugiego piętra rozpoczyna się od Salonu antycznego, by później przenieść się do sali poświęconej sztuce renesansu. To stamtąd można przejść do pomieszczenia, w którym eksponowana jest „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci. Kolejne przestrzenie zabierają widzów w podróż przez sztukę średniowiecza, sztukę Europy Północnej XV–XVII wieku aż do czasów Rembrandta. Na drugim piętrze w Sali Polskiej prezentowane są też pamiątki głównie z puławskiej Świątyni Sybilli, a w salach oficyny – zbiory biblioteczne oraz kolekcja grafik i rysunków.