Muzyczne gwiazdy festiwalu: NOA, Mark Eliyahu i Anna Maria Jopek (fot. mat. pras.)
Muzyka i teatr to dwa filary, które będą królować podczas jubileuszowej, 20.edycji Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. To oznacza, że w programie są zarówno duże plenerowe koncerty, jak i kameralne występy i recitale. Nie zabraknie teatralnych premier i pokazów znanych już sztuk czy czytań performatywnych. Zaplanowano też spacery historyczne, spotkania literackie, a także różne sposoby na odkrywanie kultury jidysz, jak: kaligrafia, warsztaty tańca, międzypokoleniową fetę oraz wspólne gotowanie. Festiwal zabrzmi wszystkimi swoimi dźwiękami od 26 sierpnia do 3 września 2023 roku, czyniąc z Warszawy arenę pełną życia, energii i kolorów, przynosząc unikalne przeżycia muzyczne, teatralne i artystyczne.
– Warszawa Singera to kultura żydowska prezentowana w najlepszym wydaniu. Nie tylko odkrywamy dla naszych widzów niesamowitych artystów, pisarzy, muzyków i ich innowacyjne projekty, ale dajemy też szansę na zrozumienie żydowskiej historii, tradycji i zwyczajów. Festiwal to platforma dla dyskusji, wymiany poglądów i wiedzy – podkreśla Gołda Tencer, pomysłodawczyni i dyrektorka festiwalu, a także dyrektorka i aktorka Teatru Żydowskiego w Warszawie.
Festiwalowy maraton na dobre rozpocznie się koncertem niezwykłego duetu w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Wieczorem 27 sierpnia na scenie wystąpią dwie wyjątkowe osobistości świata muzyki – koncertująca na całym świecie izraelska piosenkarka i autorka tekstów Achinoam Nini, występująca jako Noa, z gościnnym udziałem jednej z najbardziej znanych i najoryginalniejszych polskich wokalistek Anny Marii Jopek. Obie to także utalentowane kompozytorki. Noa, o korzeniach w Jemenie i Izraelu, której droga życia przeszła również przez Stany Zjednoczone, może poszczycić się niemal 20 albumami i ponad 30-letnią obecnością na scenie, podczas której występowała z takimi legendami jak Stevie Wonder, Andrea Bocelli czy Sting.
Muzyka na festiwalu
Warszawa Singera tradycyjnie zapewni bogate doświadczenia muzyczne dzięki występom takich artystów jak: Daniel Kahn (Niemcy), Christian Dawid (Niemcy), Jake Shulman-Ment (USA), Thomas Handzel (Niemcy), Izabela Szafrańska, Siostry Rajfer (Izrael), Aleksandra Idkowska, Monika Chrząstowska i Genady Iskchakov. Na scenie letniej Teatru Żydowskiego zaprezentują się także artyści z Włoch: Paola Quagliata oraz zespół Fandujo w składzie: Fruzsina László, Pierpaolo Palazzo, Germán Montes de Oca, proponując unikalną mieszankę muzyki sefardyjskiej, Arbëreshë i tradycyjnych pieśni południowych Włoch, reinterpretowanych przez różne style, od klasycznego do jazzu.
Miejsce to będzie również gospodarzem jednej z najbardziej oczekiwanych imprez festiwalu, przygotowanej przez dyrektorkę i twórczynię festiwalu, Gołdę Tencer, „W kuchni mamy Soni”. Warszawa Singera zagości także na scenie Teatru Kwadrat, gdzie wystąpią m.in. wybitny polski pianista jazzowy, Leszek Możdżer oraz niepowtarzalna Aga Zaryan. Na festiwalu pojawi się również Mark Elyahu – izraelski muzyk i kompozytor pochodzący z Dagestanu, twórca muzyki filmowej, który gra na tradycyjnym bliskowschodnim instrumencie kemancze (kamancheh). Z kolei Janusz Tencer zaprosi na wieczór pełen muzyki i humoru, podczas którego wraz z artystami z grupy Mazl Tow przedstawi program „Bałagan w stolarni”.
Synagoga im. Małżonków Nożyków ponownie będzie miejscem uroczystej Hawdali oraz koncertu kantoralnego, który w tym roku po raz pierwszy zakończy festiwal. Wystąpią izraelscy kantorzy Israel Nachman i Chaim Stern, przy akompaniamencie Eytana Sobola. Będzie tam można również usłyszeć muzykę świecką, m.in. podczas koncertu kameralnego z utworem Piotra Mossa „ELEGIA III na altówkę i fortepian” i kompozycjami Maxa Brucha w wykonaniu pianistki Anny Prabuckiej-Firlej oraz altowiolisty Krzysztofa Komendarka-Tymendorfa. Jazzowy kontrabasista Paweł Pańta zaprezentuje swój debiutancki album „Młodość”.
„Podróżnicy” Pawła Mossakowskiego w reż. Gosi Dębskiej (fot. mat. pras.)
Teatr na festiwalu
Ważną cześć festiwalu stanowi teatr, stąd wyjątkowo bogaty repertuar. W Teatrze Żydowskim, Scenie Letniej oraz Scenie Kameralnej im. Szymona Szurmieja przy ul. Senatorskiej 35, publiczność będzie miała okazję obejrzeć małe formy teatralne oraz czytania performatywne. W tym roku do programu włączone są spektakle: „Rehab. Wszystkie bitwy Amy Winehouse” według scenariusza i w reżyserii Karoliny Kirsz, „Podróżnicy” Pawła Mossakowskiego w reż. Gosi Dębskiej oraz „Pieśni Getta” według scenariusza i w reż. Gołdy Tencer. Tutaj także odbędzie się czytanie performatywne utworów Irit Amiel w reż. Karoliny Kowalczyk, a także spektakl muzyczno-kabaretowy w wykonaniu artystów Teatru Żydowskiego.
Na większych scenach Teatru Żydowskiego zagoszczą – jako wydarzenia towarzyszące – premierowe spektakle, m.in. „Dus buch fyn Gan Ejdn / Księga Raju” na podstawie tekstu Icyka Mangera, w reż. Damiana Josefa Necia. Ponadto spektakl muzyczny „Jentl” Icchoka Baszewisa Singera i Leah Napolin w reż. Roberta Talarczyka, „Madagaskar” wg tekstu Magdaleny Drab i w reż. Gosi Dębskiej, a także „Circus Kafka”, oparty na motywach książki Remigiusza Grzeli w reż. Michała Walczaka.
„Jentl” Icchoka Baszewisa Singera i Leah Napolin w reż. Roberta Talarczyka (fot. mat. pras.)
Wystawy, spotkania, wykłady
Austriackie Forum Kultury zaprasza uczestników na spotkania festiwalowe, wykłady (m.in. Andrzeja Krakowskiego), wystawy i pokazy filmów. Dzięki współpracy z Centre Simon Wiesenthal Europe, uczestnicy będą mieli okazję obejrzeć dwie produkcje zdobywające Oscara za najlepszy film dokumentalny: „Ludobójstwo” (1981) oraz „The Long Way Home” (1998). Miejsce to gościć będzie również spotkania Żydowskiego Salonu Literackiego pod opieką Remigiusza Grzeli, a także spotkania Klubu Miłośników Kultury Żydowskiej. Podczas spotkań z cyklu Mistrzowie Czytają, można będzie posłuchać prozy żydowskiej w interpretacji znanych polskich aktorek Anny Seniuk oraz Ewy Ziętek. AFK będzie również miejscem spotkań z ważnymi osobami dla świata kultury i literatury żydowskiej m.in. świadkami historii – Anną Bando, Marianem Kalwary, Marianem Turskim oraz Francois Kersaudy. Odbędzie się też spotkanie z wybitnym pisarzem, publicystą, dramaturgiem i scenarzystą filmowym Józefem Henem, z okazji jego setnych urodzin.
Festiwalowa publiczność zostanie też ponownie zaproszona do Centrum Kultury Jidysz. To tutaj podczas debat i sesji naukowych będzie można zapoznać się z najnowszymi osiągnięciami polskiej jidyszystyki, odkrywać dźwięki jidysz we współczesnej muzyce elektronicznej oraz w performatywnym słuchowisku, bazującym na klasyce literatury żydowskiej. Organizatorzy zapraszają do wspólnego tworzenia ajngemachts, czyli konfitur ze śliwek, jidyszowych zinów i trójwymiarowych obrazów inspirowanych bajkami Icchoka Baszewisa Singera.
Na Placu Grzybowskim
Jak co roku organizatorzy zapraszają mieszkańców Warszawy do uczestnictwa w festiwalowym piątku na Placu Grzybowskim. Najpierw wspólna kolacja szabatowa przy wielkim stole, a po zakończeniu uroczystego wieczoru Szabat Szalom, odbędzie się koncert plenerowy z udziałem izraelskiej grupy Light in Babylon. Członkowie zespołu: Metehan Ciftci, Michal Elia Kamal, Julien Demarque, Priam Arnoux i Stuart Dickson przeniosą nas w świat muzyki wschodniej części Morza Śródziemnego.
Bilety są do nabycia na: www.kicket.com/warszawa, www.teatr-zydowski.art.pl, w Biurze Organizacji Widowni tel. 48 602 534 270; 22 850 64 50 lub 51 oraz w kasach Teatru Żydowskiego: przy ul. Senatorskiej 35, tel. 22 850 64 35 lub w Klubie Dowództwa Garnizonu Warszawa, al. Niepodległości 141a, tel. 22 850 56 56. Na stronie: www.shalom.pl dostępny jest szczegółowy program festiwalu.
