„Mały Oświęcim”. Opowieść o jedynym obozie koncentracyjnym dla polskich dzieci

Obóz koncentracyjny przy ulicy Przemysłowej został utworzony na terenie łódzkiego getta. Trafiały tam dzieci od drugiego do szesnastego roku życia. Zmuszano je do pracy ponad siły, bito, głodzono i „wychowywano” morderczymi ćwiczeniami czy polewaniem zimną wodą i zmuszaniem do stania na mrozie. Książka „Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi” autorstwa Jolanty Sowińskiej-Gogacz i Błażeja Torańskiego to przemilczana opowieść o miejscu, które skazano na zapomnienie, o dziecięcym piekle. Oddaje ona głos ostatnim świadkom.

Helenka w momencie osadzenia miała jedenaście lat. Do dzisiaj w nocy budzi się co godzinę. Zuzanna też miała jedenaście lat. W pierwszej pracy po wojnie przed dyrektorem stawała jak przed komendantem. Leon trafił do obozu jako dziewięciolatek. Co noc krzyczy i płacze.

Kiedy słyszą nazwisko Pohl, robi im się słabo. Eugenia Pohl była jedną z najokrutniejszych strażniczek obozu – katowała dzieci, polewaniem zimną wodą skazywała je na śmierć przez wychłodzenie.

O autorach

Jolanta Sowińska-Gogacz to kulturoznawca i pedagog, absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego. Zadebiutowała po maturze tomikiem poezji „Przednieble”. Druga jej książka poetycka to „Pomieszczenie”. Artykuły o obozie na Przemysłowej publikowała na łamach tygodnika „Sieci”. Laureatka nagrody „Znak Dobra” w roku 2015 za artykuł „Mały Oświęcim”. Autorka obszernej dokumentacji – pisanej, fotograficznej i filmowej, związanej z łódzkim obozem, współautorka wielu inicjatyw medialnych i edukacyjnych upamiętniających jego dzieje. Prowadzi lekcje historii na byłym terenie obozu.

Błażej Torański to dziennikarz, publicysta i pisarz. Specjalizuje się w literaturze faktu. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego; działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. Pracował m.in. we Wprost, „Prawie i Życiu” czy „Rzeczpospolitej”. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. W 2017 roku otrzymał nagrodę SDP im. Janusza Kurtyki za publikacje na łamach „Do Rzeczy” i „Odry”. Autor zbioru wywiadów z twórcami o cenzurze „Knebel. Cenzura w PRL-u” i współautor (wraz z Marcinem Jakubem Szymańskim) książki „Fabrykanci. Burzliwe dzieje rodów łódzkich przemysłowców”.