„Kolor życia. Frida Kahlo”. Patronat nad nową wystawą w Łazienkach Królewskich

Frida Kahlo była jedną z najważniejszych, najciekawszych, a zarazem najbardziej autentycznych artystek ubiegłego stulecia. Jej twórczość przepełniały wyraziste barwy, choć życie nie szczędziło jej cierpienia. Jest symbolem historii kobiety wrażliwej, poszukującej swojej tożsamości, mającej ogromną moc twórczą i będącej w stanie przezwyciężyć ból. Do wyjątkowego świata meksykańskiej malarki wprowadza zwiedzających nowa wystawa w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. To przestrzeń wielowątkowa, dynamiczna jak jej biografia i sztuka. Królują tu kolory, ale nie zabraknie też obrazów oraz archiwalnych zdjęć. Specjalnie na tę okazję powstała plenerowa instalacja nawiązująca do słynnego domu artyski, La Casa Azul, a także międzypokoleniowa przestrzeń twórcza Frida i Fridita. Wystawa „Kolor życia. Frida Kahlo” wpisuje się w przypadającą w tym roku 95. rocznicę nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską i Meksykiem. Potrwa do 3 września, a patronat nad nią objął portal Kultura wokół Nas.

Frida Kahlo w dzieciństwie chorowała na polio, a jako nastolatka została ciężko ranna w wypadku. Przeszła kilkadziesiąt operacji, lecz jej ciało nigdy nie wróciło do pełnej sprawności. Mimo tego nie straciła woli kreacji. Ukształtowała ją kultura rdzennej ludności Meksyku, do której często odwoływała się w swoich dziełach. Siłę czerpała także z bliskości z naturą. Uwielbiała spędzać czas w ogrodzie, otoczona roślinami i zwierzętami oraz rzeźbami prekolumbijskimi. „Byłam dzieckiem, które wędrowało po świecie kolorów” – mówiła artystka.

W Podchorążówce w Muzeum Łazienki Królewskie prezentowane są trzy obrazy Fridy Kahlo: „Tam wisi moja sukienka” (1933) – który artystka zaczęła tworzyć, gdy wspólnie z mężem mieszkała w Nowym Jorku, „Kokosy” (1951) oraz „Martwa natura z arbuzami” (1953). Dwa ostatnie dzieła artystka namalowała na krótko przed śmiercią, gdy mimo ciężkiego stanu zdrowia starała się pozostać wierna swojemu stylowi życia, a siłę czerpała również z bliskości z naturą.

Film z 1941 r.

Ekspozycję wzbogacają archiwalne fotografie z życia artystki, pochodzące m.in. z Archives of American Art, Smithsonian Institution, a także film z 1941 roku. Twórcą dokumentu jest słynny amerykański fotograf Nickolas Muray, bliski przyjaciel Fridy Kahlo, a zarazem autor wielu jej zdjęć. W archiwalnym materiale można zobaczyć artystkę i jej męża Diego – w ogrodzie Niebieskiego Domu (La Casa Azul). Mimo upływu lat jakość filmu, szczególnie intensywność barw, jest nadal znakomicie zachowana.

– Przy wyjściu z wystawy, obok symbolicznego lustra zadaliśmy pytanie „Jaki jest Twój kolor życia?” Dziś, kiedy coraz więcej rozmawiamy o arteterapii czy muzeoterapii, proponowana przez nas koncepcja może być szansą i zaproszeniem do odnajdywania ukojenia wobec wyzwań codzienności – mówi Marianna Otmianowska, p.o. Dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie.

Odtworzony dom artystki

Integralną częścią wystawy będzie plenerowa instalacja na dziedzińcu Podchorążówki, która swoim kształtem i malarskimi dekoracjami nawiązuje do słynnego domu i ogrodu artystki La Casa Azul (Niebieskiego Domu ) w Coyoacan na przedmieściach Mexico City. To tam artystka się urodziła, wychowała, tworzyła i zmarła. Dziś mieści się tam muzeum legendarnej malarki.

Frida i Diego wspólnie urządzili swój ogród, czerpiąc z motywów ludowych. Ściany domu pomalowali na niebiesko, a ogród wypełnili meksykańskim rękodziełem. Wchodząc do tej przestrzeni, wypełnionej żywymi kwiatami (kobalt, czerwień, zieleń), można poczuć się jak we wnętrzu patio, w którym Frida najbardziej uwielbiała spędzać czas, dopóki pozwalał jej na to stan zdrowia. To tam przy jednej ze ścian stanął posąg przedstawiający meksykańskie bóstwo. Dzieło to nawiązuje do rzeźb natywnych. Kopię meksykańskiego posągu wykonał polski rzeźbiarz, Michał Selerowski.

Przestrzeń Frida i Fridita

Uzupełnieniem wystawy jest międzypokoleniowa przestrzeń twórcza Frida i Fridita, a także szeroki program wydarzeń towarzyszących. Zaproponowano m.in. działania skierowane do dorosłych i młodzieży, podczas których specjaliści zgłębią kwestię wpływu stanu psychicznego oraz fizycznego cierpienia na twórczość artystyczną Fridy Kahlo.

Nie zabraknie również wydarzeń, których tematem przewodnim będą barwne motywy z dzieł artystki, a także jej charakterystyczny styl. Dla dorosłych będzie dostępny również cykl warsztatów arteterapeutycznych. Rodziny z dziećmi będą mogły skorzystać z animacji w „Meksykańskiej strefie malucha” w Starej Kordegardzie, warsztatów artystycznych oraz otwartej pracowni malarskiej.

Polsko-meksykańska współpraca

– Prace nad koncepcją wystawy poświęconej twórczości Fridy Kahlo rozpoczął śp. prof. Zbigniew Wawer, dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie w latach 2017-2022. Ich kontynuowanie było jedną z ostatnich próśb profesora. Dzięki zaangażowaniu i współpracy zespołu oraz kontaktom z Ambasadą Meksyku w Polsce, w ostatnim półroczu projekt zyskał szerszy wymiar, a także nowy kontekst – podkreśla Marianna Otmianowska. Ostatecznie powstała dzięki współpracy: Muzeum Łazienki Królewskie, Ambasady Meksyku oraz Colección Acervo INBAL – Museo de Arte Moderno, meksykańskiej instytucji kultury, zajmującej się popularyzacją kultury meksykańskiej za granicą.

– Praca nad wystawą była wyzwaniem i szansą, za którą jestem wdzięczna. Samo nazwisko meksykańskiej artystki potrafi onieśmielić, ponieważ jej postać uległa swego rodzaju mitologizacji. W miarę postępu prac i zagłębiania się w barwny i różnorodny świat Fridy jej fenomen stawał się dla mnie oczywisty. Inspirowała współczesnych sobie i fascynuje nas do dziś – mówi Zofia Urban, kuratorka wystawy.