Kobieta, która rzuciła wyzwanie tyranowi. Pierwsza książka o Swiatłanie Cichanouskiej

To zwyczajna dziewczyna z Mikaszewicz na południowych krańcach Białorusi. Po katastrofie w Czarnobylu dzieci z tamtych stron mogły wyjeżdżać na wakacje na Zachód, a mała Swiatłana miała okazję zobaczyć Irlandię i nauczyć się biegle angielskiego. Nie miała jednak aspiracji politycznych. Koncentrowała się, podobnie jak większość białoruskich kobiet, na rodzinie. Jak to się stało, że zaryzykowała wszystko, co było dla niej najcenniejsze, i rzuciła wyzwanie dyktaturze Aleksandra Łukaszenki? Dlaczego właśnie jej udało się porwać za sobą miliony Białorusinów? Na kartach „Lodołamaczki” Rusłan Szoszyn, długoletni dziennikarz działu zagranicznego „Rzeczpospolitej”, z reporterską swadą kreśli portret Swiatłany Cichanouskiej na kartach pierwszej książki o liderce białoruskiej opozycji.

Jest prawdziwą „czułą przewodniczją”, która zdobyła nie tylko serca swoich rodaków, lecz także uznanie i szacunek na całym świecie. Swiatłana Cichanouska jest dzisiaj przyjmowana na Zachodzie jako przywódczyni na uchodźstwie. Przywódczyni kraju, w którym pozostaje za kratami jej mąż oraz kilkuset innych zakładników dyktatury. Kraju, który groził jej wieloletnim więzieniem i odebraniem najcenniejszego, co ma – dzieci.

Na uwagę zasługuje też to, jak Szoszyn podsumowuje wydarzenia na Białorusi ostatnich dekad i przybliża specyfikę białoruskiego społeczeństwa. Czyni to „Lodołamaczkę” nie tylko biografią wybitnej postaci, ale również wciągającym kompendium wiedzy na temat współczesnej i nieco dawniejszej Białorusi.

Jasne i ciemne strony

„– Swieta! Swieta! Swieta! – skandowali ludzie, rozchodząc się i tworząc dla kandydatki zaimprowizowany korytarz. Setki dziennikarzy rzuciły się na zewnątrz i utknęły w drzwiach, blokując wejście. W lokalu zapanował chaos. Mieszkańcy pobliskich domów na własne oczy chcieli zobaczyć moment, na który długo czekali. Żaden z dotychczasowych rywali dyktatora nie przyciągał takich tłumów (…)”.

Jest i ciemna strona bycia liderką demokratycznej opozycji. „Jeżeli teraz się nie cofniesz, trafisz do więzienia, a twoje dzieci pójdą do sierocińca” – przekazał Cichanouskiej anonimowy rozmówca po rejestracji kandydatki w PKW. Szefową jej sztabu, Marię Maroz, porwano w centrum Mińska przeddzień wyborów prezydenckich. Kolejną współpracowniczkę, Marię Kalesnikową, porwano i skazano na 11 lat łagru. Mąż Cichanouskiej – Siarhiej, odsiaduje karę 18 lat kolonii karnej. Od momentu aresztowania w maju 2020 roku nie przekazano mu żadnego listu od żony.