„Historia między dźwiękami”. Rusza muzyczne święto, czyli POLIN Music Festival

Prawykonanie symfonii inspirowanej wystawą stałą, premiera poematu muzycznego o życiu Mieczysława Wajnberga, inauguracja cyklu „Wajnberg@100”, kwartety smyczkowe Johna Zorna czy premiera płyty „Polskie tango hebrajskie”. To tylko niektóre z wydarzeń II edycji POLIN Music Festival w Muzeum Historii Żydów Polskich. To trzydniowe muzyczne święto, odbywa się między 15 a 17 lutego pod hasłem „Historia między dźwiękami”. Na scenie Muzeum POLIN wystąpią m.in. JACK Quartet, Michael Guttman, Linus Roth, Jing Zhao i orkiestra Sinfonia Varsovia pod batutą Marzeny Diakun.

Głównym bohaterem drugiej edycji POLIN Music Festivalu jest Mieczysław Wajnberg. Ten wybitny polsko-żydowsko-radziecki kompozytor przyszedł na świat 100 lat temu w Warszawie, w kamienicy na rogu ulic Żelaznej i Chmielnej. Jego twórczość to 154 opusowe dzieła, w tym m.in. 21 symfonii i 17 kwartetów smyczkowych. Życie Wajnberga to wędrówka przez tragiczną historię dwóch totalitaryzmów XX wieku, tułaczka w poszukiwaniu domu, schronienia i własnego języka oraz rozdarcie między żydowskim domem, polskim wychowaniem i radziecką rzeczywistością.

Podczas festiwalu muzyka Wajnberga zabrzmi dwukrotnie. W koncercie otwarcia „Rapsodię na tematy mołdawskie” wraz z orkiestrą Sinfonia Varsovia pod batutą Marzeny Diakun wykona niemiecki skrzypek Linus Roth. Dzień później premierę będzie miał poemat muzyczny o życiu Wajnberga w reżyserii Natalii Babińskiej. Spektakl oparty jest na nieprezentowanych dotąd w Polsce dwóch cyklach pieśni kompozytora: „Tryptyk” i „Profil”. W rolę Wajnberga wcieli się znakomity bas Tomasz Raff. Te dwa wydarzenia zainaugurują koncertowy cykl „Wajnberg@100”, który odbywać się będzie w Muzeum POLIN przez cały rok.

Symfonia i pocztówka

Obok muzyki Wajnberga na koncercie otwarcia zabrzmi prawykonanie II Symfonii amerykańskiego kompozytora Sturdivanta Adamsa. Symfonia nosi tytuł „POLIN” i jest już drugim, po kompozycji „POLIN” Radzimira Dębskiego zaprezentowanej w 2016 roku, symfonicznym dziełem, dla którego inspiracją stała się wystawa stała „1000 lat historii Żydów polskich”.

Tego samego wieczoru Muzeum POLIN włączy się w międzynarodową wymianę muzycznych pocztówek. Zainicjowany przez Nowojorskich Filharmoników projekt Musical Postcards ma na celu łączenie młodych ludzi z całego świata za pomocą muzyki. Najpierw zabrzmi muzyczna pocztówka od pochodzącego z Syrii Nawrasa Al Taky’ego zatytułowana „Trip”, a następnie odpowiedź na nią, którą specjalnie na POLIN Music Festival przygotował polski kompozytor młodego pokolenia Mateusz Śmigasiewicz.

Kwartety smyczkowe Johna Zorna

John Zorn to postać, której zainteresowanym muzyką przełomu XX i XXI wieku, przedstawiać nie trzeba. Kultowy saksofonista, improwizator i spiritus movens nowojorskiej awangardy muzycznej przygotował osobiście program dla POLIN Music Festivalu. JACK Quartet, najbardziej rozchwytywany dziś amerykański kwartet muzyki nowej wykona „Necronomicon” (2003), „Kol Nidre” (1996) i „The Alchemist” (2011). Utwory zabrzmią drugiego dnia POLIN Music Festivalu, a poprzedzi je wspomniany już wcześniej poemat muzyczny o życiu Mieczysława Wajnberga.

Żydowskie tango

Niedzielny wieczór festiwalowy będzie składał się z trzech części. Rozpocznie go spotkanie i wspólne słuchanie nagrań z okazji premiery albumu „Polskie Tango Hebrajskie” wydanego przez Muzeum POLIN we współpracy ze Stowarzyszeniem Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Kuratorzy albumu – Katarzyna Zimek i Tomasz Jankowski – opowiedzą o niezwykłym epizodzie w historii polskiej przedwojennej fonografii: próbie zawojowania rodzącej się dopiero Palestyny hebrajskimi wersjami szlagierów polskiego tanga.

Następnie odbędzie się projekcja filmu „Tango. La historia con Judios”. Obraz ten opowiada o żydowskich emigrantach z Europy, którzy w Buenos Aires stali się wybitnymi współtwórcami argentyńskiego tanga. Finałem wieczoru będzie koncert inspirowany książką Julio Nudlera pod tytułem „Z getta na milongę”. Kuratorem projektu jest kontrabasista Ariel Eberstein. Na scenie Muzeum POLIN usłyszymy m.in. muzykę rodziny Lipeskerów,  Simóna Bajour (urodzonego jako Szymsia Bachórz), a także Gustava Mahlera. Obok Ariela Ebersteina wystąpią: skrzypek Michael Guttman, pianistka Chloe Pfeiffer oraz bandeonista Lysandre Donoso.

Kuratorami festiwalu są Michael Guttman i Kajetan Prochyra.