Żyd i Polak, ofiara i oprawca… Reportaż „Komendant. Życie Salomona Morela”

„Nazywam się kapitan Morel – powiedział. – Mam 26 lat i jestem Żydem. Mój ojciec, moja matka i bracia, wszyscy zostali zabici, jestem jedynym, który przeżył. Ja… Byłem w Oświęcimiu. Byłem w Oświęcimiu przez sześć długich lat i przysięgłem sobie, że jeśli stamtąd wyjdę, zapłacę wam, nazistom, za wszystko”. „Komendant. Życie Salomona Morela”, nowa książka Anny Malinowskiej – autorki bestsellerowej „Brunatnej kołysanki”, to bezkompromisowa reporterska opowieść o wciąż za mało znanej tragicznej historii mieszkańców Górnego Śląska, a także o tym, czy zemsta pozwala wyrównać rachunki krzywd i do czego prowadzi, jeśli jej łańcuch nie zostanie przerwany. Autorka stara się też odpowiedzieć na pytania: kim tak naprawdę był komendant Salomon Morel: ofiarą, katem, mścicielem czy nadgorliwym funkcjonariuszem systemu?

W czasie wojny w bestialski sposób zamordowano jego najbliższą rodzinę. Po wojnie on sam został słynącym z okrucieństwa komendantem obozu pracy Zgoda w Świętochłowicach, w którym po upadku III Rzeszy przetrzymywano w strasznych warunkach, głodzono, gwałcono i torturowano Ślązaków. Potem był funkcjonariuszem w więzieniu dla młodocianych w Jaworznie, gdzie próbowano ich nawracać na jedynie słuszne poglądy polityczne. Jednocześnie Szlomo, pieszczotliwie nazywany przez kolegów z partyzantki „wariatem”, był kochanym ojcem rodziny i lubianym, skorym do żartów kompanem zabaw.

„Czy młody Szlomo ukrywający się w oborze albo w sosnowym lesie spodziewał się, że zamieszka tuż obok obozu ogrodzonego drutem pod napięciem? I że będzie tam żyć bez strachu, za to inni będą się bać jego?” – pyta w książce autorka.

O autorce

Anna Malinowska ukończyła politologię ze specjalnością dziennikarską na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Pracowała m.in. w Trybunie Śląskiej a od 2005 roku jest dziennikarką katowickiego oddziału „Gazety Wyborczej”. W 2017 ukazała się jej „Brunatna kołysanka” opowiadająca o losach polskich dzieci uprowadzonych w czasie wojny przez Lebensborn. Książka stała się bestsellerem.