Zapomniany, choć jego wynalazki zmieniły świat. Autobiografia „Przygody matematyka”

Bez wątpienia był wizjonerem. Jako jeden z pierwszych naukowców używał komputerów do pracy naukowej. Zaproponował też prezydentowi Kennedy’emu, aby sfinansował badania umożliwiające wysłanie ludzi na Księżyc i pracował nad wynalezieniem nuklearnego napędu stosowanego w pojazdach kosmicznych. Był wizjonerem, który pracował z najlepszymi naukowcami świata. Jak to się stało, że świat o nim zapomniał, choć jego wynalazki zmieniły bieg historii… Na szczęście swoje wspomnienia z tych czasów spisał w autobiografii. Wyjątkowe życie Stanisława Ulama stało się inspiracją do powstania filmu ,,Geniusze’’, który jeszcze nie miał swojej kinowej premiery.

Błyskotliwością dorównywał samemu Einsteinowi, a największym osiągnięciem lwowskiego matematyka było stworzenie bomby wodorowej. Całe przedsięwzięcie trzymano w ścisłej tajemnicy, a dokumenty z tego okresu wciąż nie zostały udostępnione. Naukowiec mówił, że „bomba uczyni wojnę niemożliwą”, lecz nie wiedział, jak bardzo się mylił.

Podczas mojego życia w nauce dokonały się wielkie zmiany. Siedemdziesiąt lat to tylko około dwóch procent całej pisanej historii ludzkości. Kiedyś wspomniałem o tym w Princeton Robertowi Oppenheimerowi. Odpowiedział mi: „Ach! Jedna pięćdziesiąta to całkiem spora liczba, ale nie dla matematyków!” – czytamy w autobiografii.

Wolny strzelec pełen sprzeczności

„Czasem wydaje mi się, że najbardziej racjonalne wyjaśnienie wszystkiego, co zdarzyło się podczas mojego życia brzmi tak: wciąż mam trzynaście lat i zasnąłem, czytając książkę Juliusza Verne’a lub H. G. Wellsa” – podkreślał.

„Ten człowiek był wolnym strzelcem, pełnym kontrastów i sprzeczności: dumny Polak, który przed nikim się nie płaszczył, i zasymilowany Żyd agnostyk, bardzo wrażliwy na punkcie swojej przynależności etnicznej” – mówiła Françoise Aron Ulam, żona Stanisława.