„Wrócę, gdy będziesz spała”. Rozmowy z dziećmi Holocaustu o szczęściu w nieszczęściu

Kopanie w takich wspomnieniach, którego podjęła się Patrycja Dołowy to ciężka praca. Historie żydowskich matek, które by ratować swoje dzieci, stawały przed tragicznymi wyborami, przybranych matek, które nie zawsze potrafiły rozstać się z ocalonymi i dzieci, często już na zawsze rozdartych pomiędzy dwiema tożsamościami, dwiema rodzinami, między poczuciem winy, wdzięcznością i żalem. Rozmowy z dziećmi Holocaustu przynosi książka „Wrócę, gdy będziesz spała”.

Fanni podała cyjanek swojemu synowi Jurkowi. Mama Biety, dziewczynki urodzonej w warszawskim getcie, uśpiła ją luminalem, umieściła w drewnianej skrzynce i w ten sposób przemyciła na aryjską stronę. Do skrzynki włożyła jeszcze srebrną łyżeczkę z wygrawerowanym imieniem i datą urodzin. Inna matka w czasie likwidacji łódzkiego getta zażyła cyjanek, a córkę wyrzuciła za okno – miała tylko jedną porcję trucizny. Dziewczynka przeżyła, bo spódniczką zahaczyła o latarnię. Hanę trzy razy ratowała służąca rodziców, Zosia. Potem, gdy dobrze sytuowani krewni chcieli wziąć Hanę do siebie, nie potrafiła porzucić polskiej matki.

– Ta książka jest o szczęściu w nieszczęściu. Autorka przynosi nam historie ludzi, którzy żyją, bo ponad siedemdziesiąt lat temu zostali obdarowani drugą mamą. Patrycja Dołowy zabrała mnie w najgłębsze rewiry samotności i opuszczenia, ale nie porzuciła na dnie, dała szansę wynurzenia się, ale już w zupełnie innym miejscu – zauważa Mikołaj Grynberg.

O autorce

Patrycja Dołowy to pisarka, artystka multimedialna, działaczka społeczna, popularyzatorka nauki i sztuki. Z wykształcenia doktor nauk przyrodniczych, absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego oraz Akademii Fotografii Artystycznej Wyższych Szkół Fotograficznych we Wrocławiu. Od lat zajmuje się problematyką tożsamości i pamięci. W swojej pracy bazuje na historii mówionej i świadectwach. Ma na koncie ponad 60 wystaw w Polsce i zagranicą. Prace i teksty publikuje w prasie, w pismach artystycznych i kulturalnych. Autorka bloga „Widoczki: Pamięć miasta/Pamięć ciała”.

Współautorka książek: „Miasto oczami kobiet” (z Justyną Biernacką), „25 rozmów na 25-lecie”, „Przecież ich nie zostawię” (pod red. Magdaleny Kicińskiej i Moniki Sznajderman), rozdziałów w publikacjach zbiorowych oraz sztuk teatralnych, m.in. „Wanda”, z Sylwią Chutnik, „Hideout/Kryjówka”, „Dziady. Twierdza Brześć”, „Matki”, „Hindełe, siostra Sztukmistrza”. Dwukrotna stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, laureatka nagród, w tym Nagrody im. Karola Sabatha za najlepszy tekst popularnonaukowy w polskiej prasie i wyróżnienia na festiwalu teatralnym Kontrapunkt za scenariusz  „Hideout/Kryjówka”.