Wystawa opowiada o przyczynach, przebiegu i konsekwencjach wydarzeń, które zmusiły do wyjazdu z Polski 13 tysięcy osób pochodzenia żydowskiego. – Skupiamy się nie tylko na samych wydarzeniach Marca, ale też na tym, co działo się z Żydami w tym czasie, przyjmując perspektywę osób, które były wykluczone i stygmatyzowane – mówi kuratorka Justyna Koszarska-Szulc. – Zwiedzający będzie mógł się zapoznać z oryginalnymi dokumentami, ale również wyciszyć w przestrzeni Dworzec-Historia Opowiedziana – dodaje druga z kuratorek, Natalia Romik.
Dworzec-Historia Opowiedziana
Ta część wystawy zbudowana jest wokół metaforycznej instalacji dawnego warszawskiego Dworca Gdańskiego, z którego wyjeżdżały pociągi wypełnione podróżnymi z biletami w jedną stronę. Ze słynnego neonu, który poddano renowacji ostały się tylko trzy litery – WAR. – Tam pomieszczonych zostało 18 indywidualnych historii opartych na wywiadach robionych przez Muzeum POLIN. 13 to historie osób, które wyjechały z Polski, cztery – które pozostały, a jedna, która wyjechała i wróciła w latach 90 – tłumaczy Koszarska-Szulc.
Obok materiałów historycznych, swoje miejsce na wystawie znalazły także dzieła artystyczne, m.in. słynny linoryt Leszka Sobockiego „Otarci” z cyklu „Marzec’68”, prace Macieja Bieniasza i Erny Rosenstein – „Czas pogardy” oraz Krzysztofa Wodiczko, ukazująca symboliczną projekcję na pomniku Adama Mickiewicza. Wszystkie one powstały pod wpływem wydarzeń marcowych. Nie zabraknie też biletu na ostatnie przedstawienie „Dziadów” w reżyserii Kazimierza Dejmka czy kajdan, w których wystąpił Gustaw Holoubek jako Konrad.
„Archiwum Marca” – element uczestniczący
W osobnej części nazwanej „Archiwum Marca” umieszczono pamiątki przekazane przez osoby, których Marzec ’68 dotknął w szczególny sposób. – Są to listy, obrazy, sukienki czy globus, które ludzie zabierali ze sobą, bądź zostawiali na przechowanie u sąsiadów – wymienia Natalia Romik. Z czterech gablot dwie organizatorzy pozostawili puste licząc, że zapełnią się w czasie trwania wystawy. – Mamy nadzieję, że ci, którzy przeżyli Marzec zechcą się podzielić z nami obiektami, które są związane z tymi wydarzeniami. Chcemy, żeby niosły one prywatne historie – podkreślają zgodnie kuratorki.
Spotkania, debaty, spektakle
Wystawa „Obcy w domu. Wokół Marca ‘68” to wydarzenie w ramach rozbudowanego programu o tym samym tytule zorganizowanego przez Muzeum POLIN. W jego ramach będą organizowane spotkania, debaty, wykłady, konferencja naukowa oraz spektakle teatralne, współtworzone przez TR Warszawa.
Ekspozycja potrwa do 24 września 2018 roku.