Uporządkowane życie chyli się ku upadkowi. Sztuka „Damaszek 2045” w Powszechnym

W nowym spektaklu „Damaszek 2045” w Teatrze Powszechnym w Warszawie padają pytania o ludzką pamięć i mechanizmy zapominania, pisanie historii wojny oraz o narracje zwycięzców i zwyciężonych. Jego twórcami są dramatopisarz Mohammad Al Attar i reżyser Omar Abusaada, artyści pochodzący z Syrii. W obsadzie znaleźli się: Aleksandra Bożek, Grzegorz Falkowski, Natalia Łągiewczyk, Oskar Stoczyński i Kazimierz Wysota. Premiera spektaklu odbyła się 20 września 2019 roku. Jest on realizowany w ramach międzynarodowego projektu „Atlas of Transitions. New geographies for a cross-cultural Europe”, którego polskimi partnerami są: Teatr Powszechny, Fundacja Strefa WolnoSłowa i Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego.

Jest rok 2045, a Damaszek to kwitnące, rozwijające się gospodarczo i pełne życia miasto, w którym nic nie zakłóca spokoju. Jednak dwa ostatnie, pozornie niezwiązane ze sobą wydarzenia zaczynają zagrażać tej harmonii. Instalacja artystyczna w jednym z nowo otwartych muzeów staje się celem tajemniczego aktu sabotażu. Wkrótce mieszkańców miasta zaczynają nękać koszmary senne, które przywołują obrazy dziwnej przeszłości.

Oficerowie weterani, Adam i Sam wszczynają śledztwo, jednak każdy kolejny trop oddala ich od wyjaśnienia niepokojących okoliczności i narastającego chaosu. Gdy akcja sabotażowa wykracza poza muzeum, a koszmary dopadają coraz więcej osób, na jaw wychodzą wstrząsające fakty. W obliczu konfrontacji, która na zawsze zmieni ich los, mieszkańcy Damaszku odkrywają, jak wielką fikcją było ich dotychczasowe, uporządkowane życie, a wszystko wokół chyli się ku upadkowi.

Twórcy spektaklu

Omar Abusaada to niezależny syryjski reżyser i dramaturg mieszkający w Damaszku. Po ukończeniu studiów teatralnych w Wyższym Instytucie Sztuk Dramatycznych w Damaszku zaczął rozwijać własną wizję teatru świadomego politycznie i społecznie. Był współzałożycielem Studio Theatre, którego pierwsza premiera pt. „Bezsenność” miała premierę w 2004 roku. Spędził wiele lat podróżując po najodleglejszych regionach Syrii, Egiptu i Jemenu, aby szkolić młodych praktyków teatru i wystawiać spektakle na targowiskach, czy rynkach, które często były pretekstami do rozmów z lokalnymi studentami, pracownikami lub mieszkańcami wsi, którzy czasami dołączali do aktorów na scenie.

Od prawie 10 lat Abusaada współpracuje z syryjskim dramatopisarzem Mohammadem Al Attarem, który zajmuje się Syryjską Rewolucją i wynikającymi z niej konfliktami już od 2011 roku. Ich spektakle znajdują się na granicy między dramaturgią i dokumentacją. Kondensują traumy wojenne i pokazują, co znaczy mierzenie się z nimi na co dzień. Jedno z ich ostatnich dzieł – „Kiedy czekałem” – którego premiera odbyła się w 2016 r. w ramach Kunsten Festiwal w Brukseli, została wybrana do oficjalnego programu 70. edycji Festiwalu Teatralnego w Awinionie.