Los obdarzył Marię nie tylko urodą, ale i niepospolitą odwagą. Przeżyła wiele szczęśliwych i podniosłych chwil, ale też sporo rozczarowań, w tym to największe – mężczyznami. Pod koniec lat 90. XIX wieku w Wilnie o jej względy zabiegali Roman Dmowski i Józef Piłsudski. Poróżniła ich ta rywalizacja o względy „Pięknej Pani”, która wybrała tego drugiego. Choć zdobywana i zdradzana, sama do końca pozostała wierna, o czym w książce „Maria Piłsudska. Zapomniana żona”.
Józef Piłsudski, pamiętany jako wybitny umysł, strateg i mąż stanu, był jednocześnie człowiekiem bez solidnego wykształcenia. Choć dowódca i marszałek, to nigdy nie służył w wojsku. Dla wielu postać barwna, ale i kontrowersyjna. Fakt, że pierwsza poważna miłość, przypuszczalnie na wieść o ślubie byłego kochanka, popełniła samobójstwo, a jedna z ostatnich jego wybranek zmarła w niewyjaśnionych okolicznościach, ukazuje stopień zaangażowania emocjonalnego kobiet pozostających w związkach z Piłsudskim. Te zaś, które zostawały jego żonami, też nie miały łatwego życia. Początkowo emablowane i kochane, współuczestniczki pracy i walki Józefa, z czasem były przez niego odsuwane i stopniowo zapominane. Tak też było z Marią z Koplewskich, primo voto Juszkiewicz, która była pierwszą żoną marszałka.
(fot. Facebook/Proszynski)
Poróżniła Piłsudskiego z Dmowskim
Choć doświadczyła szczęśliwego dzieciństwa, to wczesne małżeństwo nie przyniosło Marii szczęścia. Jej młody wiek, a przede wszystkim zaangażowanie w pracę konspiracyjną spowodowało, że związek z inżynierem Juszkiewiczem szybko się rozpadł. Zmuszona przez carskie władze do ponownego osiedlenia w Wilnie zajęła się wychowaniem córki i… konspiracją. To tam pod koniec lat dziewięćdziesiątych XIX wieku poznała dwóch niepospolitych mężczyzn. Byli to Roman Dmowski i Józef Piłsudski. Poróżniła ich rywalizacja o względy „Pięknej Pani”. Wciąż jeszcze formalnie zamężna Maria wybrała Józefa. Przeżyła z nim wiele szczęśliwych i podniosłych chwil, ale też rozczarowań, w tym to największe, gdy Piłsudski opuszczając Kraków, opuścił też i ją.
O autorce
Elżbieta Jodko-Kula publikowała dotąd opowiadania i powieści dla dzieci i młodzieży oraz teksty dramaturgiczne, wydane w dwóch zbiorach scenariuszy przedstawień dla teatrów szkolnych. Jedna z nagrodzonych sztuk, „Perły szczęścia nie dają” została adaptowana i zaprezentowana widzom Teatru Telewizji. Z kolei „Zapis” został zrealizowany przez Teatr Animacji w Poznaniu. W 2014 roku ukazała się powieść dla dorosłych zatytułowana „Zdrady i powroty”.
