Tajemnice, inspiracje i najważniejsze dzieła. Album z biografią Alfonsa Muchy

Nazywany mistrzem secesji i plakatu – jest najbardziej znanym czeskim malarzem i grafikiem. Współcześnie nasi południowi sąsiedzi chwalą się Alfonsem Muchą i jego sztuką. Traktują ją jako towar eksportowy, a nawet materiał reklamowy. Świadczą o tym wszechobecne w Pradze kubki, magnesy, kalendarze i pocztówki z wizerunkami długowłosych, ubranych w zwiewne szaty onirycznych piękności. Ich autor uważany jest za jednego z największych mistrzów art nouveau, a znawcy jego oryginalną manierę nazywają „Le style Mucha”. Prace artysty charakteryzują się zmysłowymi liniami i ornamentami, bogactwem detali i subtelną kolorystyką. Wyidealizowane bohaterki jego dzieł przypominają niedostępne egzotyczne boginie, leśne rusałki lub senne zjawy. Mucha zdobył sławę dzięki swoim plakatom reklamowym, które wprowadziły nową estetykę do sztuki użytkowej i przyniosły mu międzynarodowe uznanie. Sam uważał, że zmarnował swój malarski talent na komercyjne projekty. Album, który ukazał się nakładem Wydawnictwa SBM jest wyjątkowym hołdem dla twórczości artysty, zawierającym fotografie jego najważniejszych dzieł, od plakatów i ilustracji po monumentalne malowidła i projekty dekoracyjne. Książka, dzięki historyczce sztuki Lubie Ristujczinie – oferuje też wnikliwy wgląd w życie i twórczość Muchy. Autorka zdradza tajemnice biografii artysty, inspiracje, obsesje i tajniki warsztatu, a także analizuje jego wpływ na sztukę współczesną. Patronem medialnym publikacji jest Kultura wokół Nas.

Alfons Mucha przyszedł na świat 24 lipca 1860 roku na Morawach, w usytuowanych około 30 kilometrów od Brna Ivančicach. Ojciec artysty, Ondřej (1825–1891), po odbyciu obowiązkowej siedmioletniej służby w CK armii, w 1852 roku założył rodzinę i znalazł zatrudnienie jako urzędnik w tutejszym sądzie. Nie dane mu jednak było długo cieszyć się szczęściem, ponieważ po kilku latach żona zmarła na gruźlicę i osierociła trójkę dzieci: Aloisię, Antoninę i Augusta. W 1858 roku poznał bawiącą u krewnych w Brnie pannę Amálię Malę (1822–1880) i wkrótce ożenił się powtórnie. Bliscy panny młodej ze strony matki wywodzili się z Polski, a jej ojciec był młynarzem w Budišovie. Mimo skromnego urodzenia matka artysty dzięki posadzie guwernantki w arystokratycznej wiedeńskiej rodzinie była osobą oczytaną i obytą w świecie. W następnych latach pojawiły się młodsze siostry malarza: Anna i Anděla.

W domu panowały skromne warunki, ale Muchowie tworzyli zgodną i kochającą się rodzinę. Dwójka dorosłych, szóstka dzieci i służąca gnieździli się w służbowym mieszkaniu, przylegającym do sądowego aresztu. Mimo to dzieciom niczego nie brakowało, a rodzice starali się zapewnić pociechom przynajmniej podstawowe wykształcenie. Jak głoszą rodzinne legendy, mały Alfons już od najmłodszych lat przejawiał talent plastyczny, rysował zanim nauczył się chodzić, raczkując z zawiązanym na wstążce u szyi ołówkiem. Jako przedszkolak zadziwiał otoczenie z równą wprawą posługując się prawą i lewą ręką.

Oni uwierzyli w jego talent

Pochodzący z Moraw, pozostających w XIX wieku w domenie Austro-Węgier, wyrósł w biedzie i długo nie mógł odnaleźć życiowego powołania. Zrządzeniem fortuny spotkał kilka wierzących w jego talent osób: nauczyciela muzyki w Ivančicach, pana Vollbergera, dzięki któremu wyrwał się do Brna, chórmistrzów Pawła Křížkovskiego i Jana Nesvadbę, którzy pomogli młodzieńcowi w dużym mieście, hrabiego Eduarda Khuen-Belasiego, który sfinansował jego edukację artystyczną w Monachium i eskapadę do Francji, sławną paryską diwę Sarah Bernhardt, która pomogła mu rozwinąć skrzydła, gdy przymierał głodem nad Sekwaną, i Charlesa Richarda Crane’a, który zapewnił twórcy środki na realizację Epopei słowiańskiej i wspierał Alfonsa w próbach artystycznego podboju Ameryki.

Brzemienne w skutki przypadki sprawiły, że Czech był wewnętrznie przekonany o swojej życiowej misji. Wiarę w nią pogłębił wyniesiony z domu katolicyzm oraz zaangażowanie w ruch wolnomularski. W efekcie opuścił tak bardzo łaskawy dla niego Paryż i pokonał wiele przeciwieństw, by wrócić u szczytu powodzenia do ojczyzny. Okres formowania się państwowości Czech i Słowacji był czasem triumfu i goryczy. Starzejący się twórca, mimo zdobytej międzynarodowej sławy, był przyjmowany z rezerwą i postrzegany jako obcy, dodatkowo u progu drugiej dekady XX stulecia secesja była stylem przebrzmiałym. Narażony na ataki artystów spod znaku awangardy, cieszył się sympatią oficjalnych władz i chętnie włączył się w różne artystyczne przedsięwzięcia młodego państwa, lecz jego próby nobilitacji żywiołu słowiańskiego spotkały się z zarzutami o szowinizm i nacjonalizm. Gdy umierał, w lipcu 1939 roku, towarzyszyło mu poczucie klęski. Kilka miesięcy wcześniej zniknęła z mapy Europy rozgrabiona przez sąsiadów Czechosłowacja, a on sam, złamany gestapowskimi torturami, stracił wolę życia.

Pod linkiem istnieje możliwość zakupu: https://www.empik.com/alfons-mucha-mistrz-secesji-i-plakatu-ristujczina-luba,p1522516729,ksiazka-p?fromSearchQuery=+alfons+mucha.+mistrz+secesji+i+plakatu