Zapomniana, ale odkryta na nowo. „Ekspedycja pierwszego Polaka automobilem dookoła świata”
12 maja, 2021
Wielka miłość i burzliwe losy dwojga niezwykłych artystów. Powieść „Surrealistka”
15 maja, 2021

Portret kobiety, która fotografowała wojnę. Nagrodzona powieść „Fotografka”

Powieść Heleny Janeczek uhonorowano najważniejszą włoską nagrodą literacką (fot. mat. pras.)

Talent, pasja i odwaga, wolność, duma, niezależność – oto słowa klucze, które tworzą portret i legendę tej nadzwyczajnie utalentowanej kobiety. Gerda Taro była jedną z pionierek fotografii wojennej i pierwszą fotoreporterką, która zginęła na froncie. Kim była ta filigranowa, mierzącą ledwie 150 cm wzrostu blondynka, bohaterka ruchu antyfaszystowskiego, która ramię w ramię z mężczyznami, uzbrojona w aparat fotograficzny, stawiała się miejscach najcięższych walk zbrojnych? Powieść Heleny Janeczek „Fotografka” przywraca należne jej miejsce w historii świata i fotografii wojennej. W 2018 roku książkę uhonorowano najważniejszą włoską nagrodą literacką – Premio Strega, a także Premio Bagutta.

„Jeśli twoje zdjęcia nie są dostatecznie dobre, to znaczy, że nie jesteś dostatecznie blisko” – w pracy Gerda Taro kierowała się maksymą swojego wielkiego mentora, przyjaciela i wieloletniego partnera – Roberta Capy, jednego z najwybitniejszych fotoreporterów XX wieku. Wojnę fotografowała z pierwszej linii frontu. Wiele wskazuje na to, że gdyby nie Taro, Capa pewnie nie stałby się gwiazdą takiego formatu. To ona wymyśliła jego postać i pseudonim artystyczny, a dziś wiadomo też, że część zdjęć przypisywanych Capie wykonała właśnie ona. Swoim nazwiskiem podpisywała fotografie dopiero w ostatnich dwóch miesiącach życia, wcześniejsze publikowano pod ich wspólnym pseudonimem.

Pogrzeb Gerdy Taro odbył się w Paryżu 1 sierpnia 1937 roku – dokładnie w dniu jej 27 urodzin. Ceremonia przerodziła się w wielotysięczną demonstrację, w której wzięli udział działacze polityczni i artyści, m.in. Pablo Neruda i Louis Aragon. „Mała Taro miała wspaniały pogrzeb, na którym spotkały się wszystkie kwiaty świata” – tak pisano o uroczystości, a w kolejnych latach przybywało ulic jej imienia. Stała się również patronką licznych stowarzyszeń i grup bojowników.

O autorce

Helena Janeczek urodziła się w Monachium, w polsko-żydowskiej rodzinie. Od ponad trzydziestu lat mieszka we Włoszech. Jest autorką powieści „Cibo” (2002), „Rondini di Monte Cassino” (2010, wyd. pol. „Jaskółki z Monte Cassino”) i „Lezioni di tenebra” (2011). Strona internetowa autorki dostępna jest pod adresem www.helenajaneczek.com.

– Młoda, piękna, pełna życia. Feministka, bohaterka. Wspólnie z Robertem Capą wyniosła fotografię wojenną do rangi sztuki. Zginęła podczas hiszpańskiej wojny domowej w wieku zaledwie 27 lat. „Fotografka” nie jest wyłącznie biografią Gerdy Taro – to fascynująca opowieść o przedwojennej Europie, o życiu w Paryżu lat 30., o pełzającym nazizmie, o niechęci do uchodźców, ale też o narodzinach fotografii jako jednego z największych mediów sztuki XX wieku – podkreśla Chris Niedenthal, jeden z najbardziej cenionych europejskich fotografów i laureat World Press Photo.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *