Pierwsza taka edycja w historii. Program 45. Warszawskich Spotkań Teatralnych

18 spektakli i szereg wydarzeń towarzyszących znalazło się w programie 45. Warszawskich Spotkań Teatralnych. Przez wielu to najbardziej wyczekiwany festiwal w sezonie, który po raz pierwszy odbędzie się pod patronatem Kultury wokół Nas. Zgodnie z zapowiedzią nowej dyrekcji Teatru Dramatycznego w Warszawie, który tradycyjnie jest gospodarzem i organizatorem wydarzenia – tegoroczna edycja została rozszerzona o dwa tytuły zagraniczne, otwierając imprezę na kontekst międzynarodowy. 45. WST już 17 maja 2025 roku zainauguruje pokaz spektaklu z Narodowego Starego Teatru „Dzieje grzechu” w reżyserii Wojtka Rodaka. W programie znalazły się też sztuki pochodzące z repertuarów scen w Krakowie, Legnicy, Wrocławiu, Olsztynie, Poznania, Bydgoszczy czy Gniezna. Jak zaznaczają Wojciech Faruga i Julia Holewińska, odpowiedzialni za program tegorocznego festiwalu to reprezentacje biograficzne w teatrze tak polskim jak i europejskim stały się punktem wyjścia do myślenia o programie. – Biografie, o których chcemy rozmawiać, rozumiemy szeroko – nie tylko jako przyglądanie się konkretnym, dawnym czy współczesnym historiom poszczególnych osób, ale także jako historie potencjalne, opowieści kształtujące tożsamości narodowe, biografie miejsc czy autofikcje” – mówi Holewińska. Warszawskie Spotkania Teatralne potrwają do 31 maja.

Cały Program 45. Warszawskim Spotkań Teatralnych

Festiwal zainauguruje spektakl z Narodowego Starego Teatru „Dzieje grzechu” w reżyserii Wojtka Rodaka. Dekonstruując klasyczną, męską perspektywę wpisaną w powieść Żeromskiego, twórcy i twórczynie krakowskiego spektaklu podejmują próbę queerowo-feministycznego odczytania historii głównej bohaterki. Dzień później zostanie zaprezentowana pierwsza zagraniczna propozycja – “LIBERTÉ [Trigger Warning]” w reżyserii jednego z najważniejszych twórców gruzińskich Daty Tavadze z Royal District Theatre w Tbilisi. Spektakl ten, który porusza temat rewolucji i wolności, miał swoją premierę tuż przed rozpoczęciem wielomiesięcznych protestów środowisk artystycznych, które wybuchły po tym jak premier nowego rządu Irakli Kobachidze ogłosił zawieszenie rozmów o przystąpieniu Gruzji do Unii Europejskiej. Jego warszawska prezentacja stanowi więc swoisty manifest teatru, w którym granica między sceną a rzeczywistością zostaje przełamana.

Na dużej scenie Dramatycznego zaprezentowane zostanie także „Wesele” w reżyserii Mai Kleczewskiej z Teatru im. Juliusza Słowackiego. Po „Dziadach”, które warszawska publiczność mogła oglądać podczas 42. Warszawskich Spotkań Teatralnych, Kleczewska sięgnęła po kolejny z kanonicznych w polskiej literaturze tekst, przedstawiając społeczny i klasowy konflikt, trwający i wciąż się odnawiający. Na WST powróci także Jędrzej Piaskowski ze spektaklem „Chłopki. Opowieść o nas i naszych babkach” z Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy. Spektakl inspirowany bestsellerowym reportażem Joanny Kuciel-Frydryszak, w typowej dla twórców estetyce podejmuje opowieść o córkach, wnuczkach i prawnuczkach i ich życiu z perspektywy dziedziczenia pokoleniowego. Temat międzypokoleniowych relacji zostanie podjęty także w spektaklu „Jesień” w reżyserii Katarzyny Minkowskiej. Ta sceniczna adaptacja powieści Ali Smith pod tym samym tytułem, to produkcja Teatru Polskiego w Podziemiu, będąca kolażem wspomnień, snów i zdarzeń – tego, co składa się na obraz jednostki.

Po Amsterdamie, Wiedniu i Wenecji czas na Warszawę

Druga zagraniczna produkcja, jaka znalazła się w programie tegorocznego Festiwalu to „Medea’s Children” („Dzieci Medei”) szwajcarskiego reżysera Milo Rau’a. Spektakl splata ze sobą klasyczną tragedię Medei z prawdziwą sprawą kryminalną i autorefleksją nad sobą i własną historią. Po premierze w belgijskim NTGent spektakl prezentowany był już w Amsterdamie, Wiedniu i Wenecji. Spektakl zawiera drastyczne sceny odtwarzania morderstwa przez młodych aktorów. Wyraźne odtwarzanie przemocy na scenie od dawna jest znakiem rozpoznawczym szwajcarskiego reżysera. 

Dwa spektakle podczas festiwalu zaprezentuje Teatr im. Stefana Jaracza z Olsztyna. Będzie to „Susan Sontag“ w reżyserii Agnieszki Jakimiak i Mateusza Atmana, będąca autorską fantazją o życiu i twórczości słynnej ikony amerykańskiej kultury oraz „Wszystko na darmo” w reżyserii Weroniki Szczawińskiej i Piotra Wawera Jr. – adaptacja najsłynniejszej powieści Waltera Kempowskiego, która rozgrywa się zimą 1945 roku pod Olsztynem. Na małej scenie Dramatycznego zobaczymy także koncertowo-musicalowy spektakl z Teatru Polskiego w Poznaniu. „Nowy PAN TADEUSZ, tylko że rapowy” debiutującego reżysera Kamila Białaszka stanowi „akt wandalizmu na epopei narodowej”. Kolejną propozycją będzie bazujący na własnych doświadczeniach spektakl Radosława B. Maciąga „Tęsknię za domem” z Teatru Powszechnego im. J. Kochanowskiego w Radomiu. Sztuka ta została nagrodzona tytułem najlepszego utworu dramatycznego w sezonie 2023/2024 w konkursie Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej.

Kolejną, obok „Susan Sontag” biograficzną fikcję zaprezentują aktorzy i aktorki Teatru Polskiego im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy w spektaklu „Stella Walsh. Najszybsza osoba świata” w reżyserii Jana Jelińskiego. Przedstawiając nam historię Stanisławy Walasiewicz, polskiej lekkoatletki, mistrzyni olimpijskiej, wielokrotnej rekordzistki świata, twórcy i twórczynie snują opowieść o doświadczeniu dyskryminacji osoby interpłciowej. Szczątki biografii innej niezwykłej kobiety zobaczymy w spektaklu „Czuję wstyd, żyjąc w takim świecie” w reżyserii Wiktora Rubina z Teatru im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie. Tragiczna historia Stanisławy Przybyszewskiej jest tu punktem wyjścia do refleksji nad wyborem artystycznej drogi zawodowej.

Spektakle studentów i studentek na scenie PRZODOWNIK

Wzorem poprzednich edycji podczas Warszawskich Spotkań Teatralnych na scenie PRZODOWNIK zostaną zaprezentowane również spektakle stworzone przez studentów i studentki dwóch uczelni – Akademii Teatralnej w Warszawie i Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie. Spektakle zostały wyselekcjonowane podczas tegorocznego Forum Młodej Reżyserii odbywającego się w Krakowie. Swoje prace zaprezentują reżyserki i reżyserzy młodego pokolenia: Max Nowotarski, Julia Nowak, Kamil Białaszek, Dominika Przybyszewska oraz Klaudia Gębska. – Zależało nam, aby stworzyć platformę do zaprezentowania się osobom, które dopiero rozpoczynają swoją drogę teatralną i wsłuchać się w głos najmłodszego pokolenia. Prace, które wybraliśmy w tym roku, prezentują niezwykle ciekawą gamę tematów i dużą dojrzałość artystyczną” – twierdzi Jan Jeliński, selekcjoner sekcji studenckiej tegorocznych WST.

Wydarzeniem towarzyszącym 45. edycji Warszawskich Spotkań Teatralnych będą pokazy najnowszej produkcji Teatru Dramatycznego – „Będzie trzeba, to pójdę na wojnę” w reżyserii Magdy Szpecht, której polska premiera odbędzie się w przeddzień Festiwalu 16 maja 2025. Spektakl opowiada o przyjaźni, idealizmie i nieustającym zaangażowaniu w wojnę na przekór jej wyniszczającemu charakterowi. Spektakl przybiera formę kompozycji złożonej z najnowszych obrazów wojny, danych z białego wywiadu, prywatnej korespondencji i form dźwiękowych. Magda Szpecht śledzi przemianę artystki w żołnierza i poprzez to osobiste świadectwo rekonstruuje dzisiejszą rzeczywistość wojny, aby pomóc na nowo wybrzmieć stępionym emocjom. Spektakl jest koprodukcją TD oraz ÆFEKT i Bazaar Festival Praga, której światowa prapremiera odbyła się w teatrze Divadlo Archa 20 marca.

W programie wydarzeń towarzyszących znajdą się oczywiście spotkania z twórcami po spektaklach, które poprowadzi Paweł Sztarbowski, koncerty duetów artystów, których do współpracy zaprosiła kuratorka nurtu muzycznego Teoniki Rożynek, a także trzy debaty tematyczne poświęcone znaczeniu biografii w obszarach filmu, literatury i sztuk wizualnych. Nie zabraknie także sprawdzonych imprez i formatów jak brunch z widzami, silent disco, czy kończący Festiwal set DJ Viki.

Organizatorem Warszawskich Spotkań Teatralnych jest Teatr Dramatyczny im. Gustawa Holoubka. Festiwal realizowany jest dzięki wsparciu finansowemu Miasta Stołecznego Warszawy. Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz ze środków Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego.

Bilety i karnety dostępne:
– w kasie Teatru Dramatycznego, przy Pl. Defilad 1 (kasa czynna od wtorku do niedzieli, w godz. 13-19)
– online na stronie www.warszawskie.org