Ostatni zwycięski zryw zbrojny Polaków. Sto lat od „Powstań Śląskich 1919-1921”

Sto lat temu wzrok całej Europy skierowany był w stronę Górnego Śląska, gdzie toczyła się wielka rozgrywka o jego bogactwa. Jak dowodzi znawca śląskiej historii Ryszard Kaczmarek, zmagania te rozpoczęły się od powstań śląskich z lat 1919 i 1920, by doprowadzić do niewypowiedzianej, ale rzeczywistej wojny polsko-niemieckiej w roku 1921. Wojny o ziemię wyjątkowo ważną dla odradzającej się Rzeczpospolitej. Wydarzenia nazywane Cudem nad Rawą, czyli zachodnim odpowiednikiem Cudu nad Wisłą, doczekały się wreszcie obiektywnej opowieści opartej na źródłach z archiwów polskich i niemieckich, zatytułowanej „Powstania Śląskie 1919-1920-1921”.

Był 15 sierpnia 1919 roku. Oczekujący od wielu godzin na wypłatę tłum górników stracił cierpliwość i wtargnął na plac mysłowickiej kopalni. Oddziały niemieckiego Grenzschutzu otworzyły ogień do nieuzbrojonych ludzi. Według oficjalnych danych zginęło sześć osób, w tym dwoje dzieci, a mysłowicka masakra stała się iskrą, która rozpoczęła otwarty konflikt o najcenniejsze i najlepiej rozwinięte gospodarczo ziemie zamieszkałe wówczas przez Polaków.

Historia walk zbrojnych, propagandy, dyplomacji, plebiscytów i rozgrywek europejskich mocarstw, które zadecydowały o losach Śląska, ukazana została z pespektywy Polaków, Niemców, śląskich separatystów, a także Anglików, Francuzów i innych formalnie neutralnych stron zaangażowanych w konflikty, które stały się najsłynniejszym rozdziałem w śląskich dziejach. Ryszard Kaczmarek, niezrównany znawca historii Ślązaków, który dał się dotychczas poznać jako autor, który z równą uwaga przygląda się zarówno spisom regimentów, jak i relacjom cywilów, określa powstania śląskie mianem nieznanej wojny polsko-niemieckiej.

O autorze

Ryszard Kaczmarek to historyk, profesor Uniwersytetu Śląskiego, wybitny znawca dziejów Śląska. Przewodniczący kapituły Nagrody im. ks. Augustina Weltzla „Górnośląski Tacyt”, laureat nagrody historycznej Identitas. Jest autorem m.in. książek „Pod rządami gauleiterów”, „Górny Śląsk podczas II wojny światowej”, „Polacy w Wehrmachcie”, „Polacy w armii kajzera”, a także wielu artykułów w prasie polskiej i zagranicznej.