„ONNA. Piękno, siła, ekstaza”. Japońskie kobiety na drzeworytach w Łazienkach

Wizerunki japońskiej kobiety utrwalone na drzeworytach w epoce Edo przez najwybitniejszych japońskich mistrzów prezentowane znalazły się na wystawie w Łazienkach Królewskich. Dzieła te pochodzą z Muzeum Narodowego w Krakowie i są jednymi z najcenniejszych japońskich grafik w polskiej kolekcji. Ekspozycję zwiedzający mogą oglądać do 15 sierpnia.

Wystawa obejmuje blisko sto drzeworytów z epoki Edo (1603-1868), których główną bohaterką jest kobieta (jap. onna), sportretowana przez najświetniejszych japońskich mistrzów. Są wśród nich nazwiska takich artystów, jak Suzuki Harunobu (1724-1770), zwany ojcem barwnego drzeworytu, Torii Kiyonaga (1752-1815), ujmujący sceny w wyrafinowane formaty wąskich kompozycji, czy założyciel szkoły Utagawa – mistrz Toyokuni (1769-1825), nadający swoim modelkom subtelnie wyszczuplone proporcje. Wśród piewców kobiecej urody nie zabrakło też znakomitego przedstawiciela tzw. złotego okresu drzeworytu – Kitagawy Utamaro (1753-1806).

Dzieła prezentowane na wystawie w Podchorążówce są jednymi z najcenniejszych japońskich grafik w polskich zbiorach. Kolekcja należy do Muzeum Narodowego w Krakowie, a jej główny trzon stanowią drzeworyty podarowane przez polskiego znawcę tej sztuki  – Feliksa Mangghi Jasieńskiego w 1920 r.

(fot. Paweł Czarnecki)

Ideał kobiecej urody na przestrzeni wieków

Japońskie grafiki stanowią opowieść o kobiecie, jej wdzięku, emocjach, ekstazie i uniesieniach. Pokazują ideał kobieciej urody i to, w jaki sposób zmieniał się on na przestrzeni XVII-XIX wieku, w oparciu o modne desenie wzorzystych kimon, a także charakterystyczne japońskie fryzury, definiujące wiek, profesję i stan.

Artyści z epoki Edo, przyglądając się różnym aspektom życia, stworzyli m.in. wizerunek kobiety-matki w relacjach z dziećmi [jap. boshi-e], kobiety wojowniczki zwanej po japońsku onna bugeisha czy aktorskich yakusha-e, które przedstawiają aktorów teatru kabuki odtwarzających kobiece role. Japońska kobieta jest też bohaterką zobrazowanego przez mistrzów epoki Edo świata metafizycznego, gdzie zjawy transcendentnych wyobrażeń kuszą, straszą i niepokoją.

(fot. Paweł Czarnecki)

Shunga – japońskie obrazy erotyczne

Wystawa wprowadza w świat historii miłosnych, skomplikowanych losów kochanków i wątków dramatycznie kończących się np. podwójnym samobójstwem [jap. shinju-mono]. Postaci sportretowane zostały w chwili wzajemnego zauroczenia, delikatnych spojrzeń i  subtelnych gestów. Dzielnice uciech, które często stanowią tło wydarzeń, są również ważnym przyczynkiem do opowieści o erotyce tamtych czasów. Powstała w tym kontekście bogata i bardzo istotna artystycznie twórczość – erotyki zwane po japońsku shunga.

Ekspozycja pozwala przyjrzeć się kobiecemu pięknu wzbogacona została dodatkowo o kimona, pasy obi, a także przedmioty rzemiosła artystycznego – lustra, grzebienie i szpile do włosów.