One nie bały się wolności. Dwanaście „Kobiet przełomu” w szczerych rozmowach

Gdy w 1989 roku w Polsce upada komunizm, otwiera się dla nas nowy, kolorowy świat. Pojawiają się pierwsze supermarkety, nowoczesne reklamy telewizyjne, zachodnie rozrywki. Jednak lata 90. to również czas absurdów, paradoksów i zaskakujących zwrotów. W tej rzeczywistości musi się odnaleźć wiele kobiet. Polki uczą się żyć na nowych zasadach, a praca zaczyna być dla nich szansą na samorealizację. To czas Anety Kręglickiej, Doroty Segdy, Joanny Klimas, Jolanty Fraszyńskiej czy Agnieszki Kręglickiej, które po latach zabierają czytelników w sentymentalną podróż do niezwykłych czasów, kiedy odnosiły pierwsze sukcesy, które zmieniły ich życie. Dzięki książce „Kobiety przełomu” poznajemy tę dekadę z perspektywy kobiet wkraczających w nią z niespotykanym dotąd impetem i odwagą.

Świat szarego PRL-u się kończy, a nowy świat dopiero się rodzi. To właśnie w latach 90. XX wieku Iwona Guzowska jako pierwsza kobieta w Polsce rozpoczyna zawodową karierę bokserską. Z kolei Katarzyna Figura zostaje gwiazdą międzynarodowego formatu i ikoną seksu. Nina Kowalewska-Motlik kieruje wydawnictwem sprzedającym książki w milionowych nakładach i to ona wprowadza w Polsce walentynki.

W Polsce rodzi się też disco polo, a Shazza staje się jego królową. Nieznana szerzej licealistka dostaje główną rolę w „Metrze” i tak rozpoczyna się kariera Katarzyny Groniec. Janina Ochojska jedzie z pomocą humanitarną na ogarnięte wojną tereny byłej Jugosławii, a Ilona Łepkowska zostaje okrzyknięta królową polskich seriali, a stworzone przez nią historie wzruszają miliony.

Bohaterki książki

Aneta Kręglicka jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych, lubianych i podziwianych Polek. Zdobyty przez nią tytuł Miss World pozostał do dziś jednym z symboli polskich przemian roku 1989. Od blisko 30 lat prowadzi własne firmy w branży reklamy i PR. Ostatnio zajmuje się głównie strategią komunikacji marek. Jest także współwłaścicielką studia filmowego St. Lazare. Projektuje własne kolekcje butów i ubrań. Występuje gościnnie w pokazach mody.

Katarzyna Groniec ma w swoim dorobku 10 solowych albumów. Wykonuje m.in. teksty Jacques’a Brela, Bertolda Brechta, Agnieszki Osieckiej, a także swoje własne. Jako artystka gości na deskach różnych teatrów. W warszawskim Teatrze Muzycznym Roma wystąpiła w musicalu „Piotruś Pan” i spektaklu „Cohen”, a w Teatrze Polonia – w „Bagdad Café”, w Teatrze Muzycznym we Wrocławiu w „Operze za trzy grosze”. Jest laureatką prestiżowych wyróżnień: nagrody Prometeusza, przyznawanej artystom najbardziej zasłużonym na estradach Polski i świata, oraz nagrody Aleksandra Bardiniego, którą otrzymała za wybitne osiągnięcia w piosence aktorskiej.

Nina Kowalewska-Motlik jako prezes i założycielka firmy New Communications reprezentuje w Polsce najważniejsze światowe tytuły medialne, między innymi „Financial Times”, CNN czy „The Economist”. Prowadzi kampanie wizerunkowe Polski za granicą. Do wykreowanych przez nią popularnych wydarzeń społeczno‑kulturalnych w Polsce należy między innymi Międzynarodowy Festiwal Kultury Dziecięcej. Organizuje prestiżowy konkurs marek Superbrands. Jest właścicielką salonu i linii Sense Dubai – ulubionych perfum wielu polskich gwiazd.

Janina Ochojska osobistym przykładem daje ludziom z niepełnosprawnością nadzieję, że choroba nie musi oznaczać wykluczenia i zamknięcia się w czterech ścianach. Nic więc dziwnego, że stała się nawet bohaterką książek dla dorosłych i dla dzieci. W 2017 roku Polska Akcja Humanitarna, której Janina Ochojska jest fundatorką i prezeską zarządu, obchodziła 25‑lecie działalności. Przez ten czas pomoc od PAH otrzymało 9,6 mln osób w 44 krajach. Fundacja zapewniła 943 ujęcia wodne, wybudowała 58 szkół i wydała ponad 9 mln posiłków w polskich szkołach w ramach programu Pajacyk. Obecnie PAH prowadzi stałe misje w pięciu krajach: Syrii, Sudanie Południowym, Somalii, wschodniej Ukrainie i Iraku, oraz reaguje na nagłe kryzysy. Wiosną 2019 roku Janina Ochojska została europosłanką.

Agnieszka Kręglicka jest dziś współwłaścicielką siedmiu restauracji oraz zabytkowej Fortecy w Warszawie. Organizuje imprezy z własnym cateringiem, targ rolny i festiwal wina. Promuje ekologiczne rolnictwo i ruch slow food. Jest autorką i współautorką wielu książek o kuchni, takich jak „Nowa kuchnia świata” czy „W kuchni u Kręglickich”. Pisuje felietony kulinarne.

Shazza wciąż jest obecna na polskiej scenie muzycznej. Nagrywa nowe piosenki, koncertuje. W 2017 roku obchodziła jubileusz 25‑lecia pracy artystycznej. W tym czasie występowała niemal w każdym zakątku kraju, a także w wielu miejscach na świecie – w Stanach Zjednoczonych (Chicago, Nowy Jork, Detroit, Phoenix), w Kanadzie (Toronto, Ottawa, Grimsby) oraz w Grecji, Austrii i Czechach. Od początku swojej muzycznej kariery nagrała kilkanaście albumów, ukazały się dwie kasety wideo ze zbiorem teledysków oraz trzy single i album wydane przez Pomaton EMI. Kilka z wydawnictw uzyskało status złotych i platynowych.

Dorota Segda stworzyła niezapomniane kreacje m.in. w spektaklach „Król umiera, czyli ceremonie” w reżyserii Piotra Cieplaka (2008), w przedstawieniach duetu Monika Strzępka i Paweł Demirski: „Nie‑Boska komedia. Wszystko powiem Bogu!” (2014), „Triumf woli” (2016), „Rok z życia codziennego w Europie Środkowo –Wschodniej” (2018) i w „Pannach z Wilka” w reżyserii Agnieszki Glińskiej. Grała też Francescę w „Po drodze do Madison” w Teatrze 6. piętro. Widzowie Teatru Telewizji mogli podziwiać aktorkę np. w „Zazdrości” (2001) w reżyserii Krystyny Jandy, a wielbiciele seriali w „Artystach” czy „Dziewczynach ze Lwowa”. Zachwyciła również w „Ataku paniki” Pawła Maślony. Młodsi widzowie mogą podziwiać jej dubbing w popularnych animacjach – była Elastyną w „I nie ma mocnych” i Sally w „Autach”. W 2019 roku Dorota Segda zdobyła nagrodę na Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej Dwa Teatry za scenariusz, reżyserię i rolę za słuchowisko „Jacyś złośliwi bogowie zakpili z nas okrutnie” oparte na korespondencji Wisławy Szymborskiej i Zbigniewa Herberta. W 2012 roku otrzymała tytuł profesora sztuk teatralnych, a od 2016 roku pełni funkcję rektora krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego (dawnej PWST), gdzie od lat uczy studentów, głównie klasyki.

Joanna Klimas zapisała się w historii polskiej mody po roku 1989 jako pierwsza polska projektantka po transformacji ustrojowej i twórczyni stylu zwanego minimalizmem. Nowe milenium przyniosło jej nowe wyzwania. W roku 2008 zaprojektowała mundury dla pracowników drugiej linii warszawskiego metra. Rok później otworzyła na Muranowie atelier z klubokawiarnią, które prowadziła przez kilka lat. Magazyn „Twój Styl” przyznał jej tytuł „Projektanta z klasą” roku 2012. Regularnie obecna na prestiżowej imprezie modowej Fashion Week Poland w Łodzi, organizowała własne pokazy, zasiadała też w jury. Na scenie teatralnej i operowej współpracuje z wybitnymi polskimi reżyserami, takimi jak Mariusz Treliński czy Jerzy Stuhr.

Katarzyna Figura jest jedną z najpopularniejszych aktorek i ikoną polskiego kina. W kolejnych dekadach spadł na nią deszcz nagród filmowych i teatralnych. W 2003 na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni otrzymała nagrodę za główna rolę kobiecą w filmie Piotra Szulkina „Ubu Król”, a rok później – Orła za dramatyczną rolę w filmie „Żurek” Ryszarda Brylskiego, według prozy Olgi Tokarczuk. W ostatnich latach aktorka pracuje z najlepszymi polskimi reżyserami. Stworzyła szereg niezapomnianych kreacji w filmach takich jak „Zemsta” Andrzeja Wajdy, „Panie Dulskie” Filipa Bajona czy „7 uczuć” Marka Koterskiego. Okrzyknięto ją najseksowniejszą Polką stulecia, a scenę z jej udziałem w „Kingsajzie” uznano za najlepszą scenę erotyczną w historii polskiego kina. Od kilku lat związana jest z Teatrem Wybrzeże, gdzie zagrała m.in. w „Trojankach” Jana Klaty czy „Fedrze” Grzegorza Wiśniewskiego. W grudniu 2019 roku w czasie gali z okazji 50-lecia Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego wręczono aktorce nagrodę specjalną za całokształt twórczości ze szczególnym wskazaniem na role z roku 1997 w filmach: „Historie miłosne”, „Kiler” i „Słoneczny zegar”.

Jolanta Fraszyńska w 2005 roku stworzyła pamiętną kreację silnej Ślązaczki Goli – żony Ryszarda Riedla w filmie „Skazany na bluesa” Jana Kidawy‑Błońskiego. Za tę rolę otrzymała Złotą Kaczkę i nominację do Orła. W nowym stuleciu powracała do współpracy scenicznej z ukochanym mistrzem Jerzym Jarockim. Za rolę Lily Karłowny Swietłowej w „Miłości na Krymie” w warszawskim Teatrze Narodowym otrzymała nominację do nagrody Feliks Warszawski. W swoim dorobku ma liczne role teatralne oraz współpracę z takimi reżyserami jak: Agnieszka Glińska, Małgorzata Bogajewska, Eugeniusz Korin, Tomasz Dudkiewicz oraz Marcin Sławiński. Chętnie występuje w repertuarze komediowym. Sztuka „Fredro dla dorosłych – mężów i żon” w reżyserii Eugeniusza Korina, wystawiona po raz pierwszy na deskach Teatru Komedia w roku 2007, grana jest z powodzeniem do dziś w Teatrze 6. Piętro. Telewidzowie znają aktorką z wielu seriali, m.in. „Licencja na wychowanie”, „M jak miłość” czy „Leśniczówka”.

Iwona Guzowska zakończyła karierę bokserską w roku 2004. Rok wcześniej wystąpiła w popularnym telewizyjnym reality show Bar. W latach 2007–2015 była posłanką na Sejm. W swojej pracy parlamentarnej zajmowała się polityką społeczną, sprawami rodziny oraz rozwojem sportu i turystyki. Odwiedzała sierocińce i ośrodki wychowawcze dla trudnej młodzieży. Będąc już posłanką, zadebiutowała w formule MMA. Później poświęciła się działalności biznesowej – dziś prowadzi motywacyjno‑inspirujące wykłady i warsztaty dla kobiet. Po 27 latach przerwy powróciła też do malowania obrazów – pierwszą wystawę miała w 2018 roku podczas imprezy Art Cup – jeździeckich mistrzostw gwiazd w Zakrzowie. Tematem obrazów były konie. Oprócz jazdy konnej Iwona Guzowska uprawia triatlon i wspinaczkę górską oraz jest autorką autobiograficznej książki „Najważniejsza decyzja”.

Ilona Łepkowska w nowym milenium spod jej pióra wyszły kolejne seriale – „Barwy szczęścia”, „Korona królów” i „Stulecie Winnych”. Według jej scenariuszy powstało kilka polskich komedii romantycznych – „Nigdy w życiu!” (na podstawie bestselleru Katarzyny Grocholi), „Nie kłam, kochanie”, „Jeszcze raz” i „Och, Karol 2” (sequel kinowego hitu z roku 1985). W roku 2019 premierę miał „Miszmasz, czyli kogel‑mogel”, którego jest też producentem kreatywnym. Prestiżową Telekamerę zdobyła 13 razy, a Złotą Telekamerę odebrała trzykrotnie – za serial „Na dobre i na złe” w roku 2004, za „M jak miłość” w roku 2007 i „Barwy szczęścia” w roku 2012. Jest laureatką Super Wiktora 2007 – nagrody, którą honoruje się wybitne osobowości małego ekranu. Życie zainspirowało ją do napisania książek: „Pani mnie z kimś pomyliła”, „Tu jest jakby luksusowo” i „Idealna rodzina”.

O autorkach

Katarzyna Jurkowska to dziennikarka, reportażystka, scenarzystka. W trakcie swojej zawodowej przygody z mediami – wydawca i realizatorka licznych telewizyjnych programów kulturalnych, rozrywkowych i publicystycznych, m.in. talk-show poświęconego twórcom „Niedziela z…” czy telenoweli dokumentalnej o polskiej emigracji „Wyjechani”. Współautorka książki „Życie we dwoje”, która głosami internautów zwyciężyła w plebiscycie „Najlepsza książka psychologiczna i poradnik” w 2012 roku. Dekada przełomu to dla niej wejście w dorosłość związane z przeprowadzką z rodzinnej Łodzi do stolicy. To pierwszy, jeszcze studencki, reportaż o Agnieszce Osieckiej, pisany pod okiem Krzysztofa Kąkolewskiego. We wspomnieniach z tego czasu zachowała również modne wówczas spodnie bojówki, piosenki z Metra oraz przełomowe spektakle Teatru Rozmaitości.

Katarzyna Kościelak to dziennikarka, dokumentalistka i scenarzystka. Autorka reportaży i filmów dokumentalnych, m.in. „Szafa polska 1945–89” o historii mody w PRL i „Bard” – o życiu i twórczości Jacka Kaczmarskiego – nagrodzonego Złotą EMIGRĄ na Festiwalu Filmów Emigracyjnych w roku 2017 oraz główną nagrodą na Polonijnym Festiwalu Multimedialnym „Polskie Ojczyzny” w roku 2014. Italianistka i tłumaczka z języka włoskiego. Spośród wielu wrażeń, jakie zachowała w pamięci z ostatniej dekady XX wieku, wymienia swoje debiutanckie teksty pisane na pierwszym komputerze dla tygodnika „Filipinka”, pierwszego wysłanego e-maila, a także modę – buty martensy i długie, luźne płaszcze.