Ekspozycję „Odzyskana Stołeczność. Warszawa 1915-1918” można oglądać w Muzeum Warszawy (fot. archiwum)
Fotografie, pocztówki, plany, dokumenty, archiwalia oraz pamiątki historyczne. To wszystko można znaleźć na nowej wystawie czasowej „Odzyskana Stołeczność. Warszawa 1915-1918” w Muzeum Warszawy. Jej celem jest przybliżenie jednego z najciekawszych okresów w historii stolicy, wyeksponowanie mało znanych faktów i rzadko przywoływanych wątków z dziejów miasta oraz opowieść o samoorganizacji i współdziałaniu jego mieszkańców. Ekspozycja wpisuje się w obchody stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości.
To niezwykła opowieść o mieście i jego społecznych aktywistach. Pokazuje Warszawę w przełomowym okresie wielkich zmian społeczno-politycznych i formalno-administracyjnych. – Pierwszą dużą wystawę czasową w pełni otwartym dla zwiedzających Muzeum, poświęcamy opowieści o trzech latach niemieckiej okupacji Warszawy. Był to czas, który wywarł duży wpływ na to, co działo się potem w Polsce w całym dwudziestoleciu międzywojennym – mówi Jarosław Trybuś, wicedyrektor Muzeum Warszawy.
Czym w istocie jest wolne, niepodległe i samorządne państwo? Jakie działania i okoliczności wpływają na jego kształt? W jaki sposób można i należy o nie walczyć? Na te aktualne 100 lat temu, jak i dziś pytania, odpowiedzi szuka najnowsza wystawa, przy okazji pokazując historię Polski z perspektywy jej przyszłej stolicy. Ekspozycja podkreśla znaczenie historii lokalnej, często bagatelizowanej i słabo obecnej w powszechnej świadomości, dla losów całego państwa.
(fot. Marcin Sieczka)
Bogaty materiał ikonograficzny
Wprowadzona w tym czasie ograniczona autonomia w zarządzaniu miastem, zezwolenie na wybory do Rady Miejskiej oraz przyłączenie przedmieść do Warszawy, dały impuls do późniejszego rozwoju stolicy niepodległego państwa. Aktywizacja lokalnej społeczności, oddolne ruchy na rzecz edukacji, odrodzenia kultury, czy równouprawnienia sprawiły, że kiedy jesienią 1918 roku Niemcy wycofywali się, Warszawa była gotowa do odgrywania roli stolicy niepodległego państwa polskiego. Stało się to dzięki ogromnemu społecznemu zaangażowaniu mieszkańców pochodzących z różnych środowisk, mających różne poglądy i często odmienne wyobrażenie o politycznej przyszłości.
Na wystawie zostało to przedstawione poprzez bogaty materiał ikonograficzny. Można zobaczyć eksponaty z własnych zbiorów Muzeum Warszawy, wzbogacone o obiekty wypożyczone z innych placówek. Są to m.in. duży wybór fotografii Stanisława Nofok-Sowińskiego i Henryka Poddębskiego, kolekcja zdjęć autorów niemieckich z Komisji Krajoznawczej. Widać na nich zniszczenie infrastruktury komunalnej i przemysłowej, wkroczenie okupacyjnych wojsk niemieckich, zasady funkcjonowania miasta pod nowymi rządami, aktywność polskich organizacji społecznych i samorządowych, a także najważniejsze wydarzenia polityczne. Ponadto nie zabrakło też planów zmieniającej się Warszawy, prac artystów warszawskich m.in. Józefa Rapackiego, Feliksa Jabłczyńskiego oraz galanterii patriotycznej związana z działalnością licznych stowarzyszeń i organizacji społecznych.
(fot. Marcin Sieczka)
Ekspozycja będzie otwarta dla zwiedzających do końca 2018 roku. Towarzyszą jej publikacja „Odzyskana Stołeczność. Warszawa 1915-1918” oraz spotkania z publicznością przybliżające m.in. historie pocztówek, fotografii oraz kartografii z tego okresu.
