O wpływie ciężaru historii na nasze życie. „Kairos” z Międzynarodową Nagrodą Bookera

Czy można zakochać się w niewłaściwej osobie w idealnym momencie? A może to właśnie ta chwila sprawia, że wszystko staje się możliwe? „Kairos” to hipnotyzująca opowieść o władzy, złudzeniach i rozpadzie – nie tylko relacji dwojga ludzi – młodej kobiety i starszego mężczyzny, ale i świata, który ich otacza. Jenny Erpenbeck – jedna z najwybitniejszych współczesnych pisarek, od lat wymieniana wśród kandydatek do Nagrody Nobla, kreśli historię, w której granice między prywatną namiętnością a politycznym tłem zacierają się w przejmujący sposób. Relacja bohaterów ukazana została na tle rozpadającego się NRD. Ich związek jest metaforą działania opresyjnego, dusznego i pełnego zgnilizny systemu. Autorka opowiada o ciężarze historii i o tym, jak wpływa ona na nasze życie. Powieść „Kairos” uhonorowano  Międzynarodową Nagrodą Bookera 2024.

Berlin, deszczowy dzień lipca 1986 roku. Przypadkowe spotkanie w autobusie to początek obsesyjnej relacji między Katheriną, młodą studentką i Hansem, starszym, żonatym mężczyzną. Kochankowie balansują między namiętnością a toksycznym uzależnieniem, łudząc się, że to oni decydują o swoim losie. Jednak oboje są więźniami nie tylko własnych emocji, ale i opresyjnego systemu, który – podobnie jak ich miłość – nieuchronnie zmierza ku dramatycznemu końcowi.

„Erpenbeck to jedna z najbardziej wyrafinowanych i potężnych powieściopisarek, jakie mamy. Do podwozia jej zdań, niczym uciekinierzy, przyczepione są echa niemieckiej polityki, historii i pamięci kulturowej. Nic dziwnego, że już mówi się o niej jako o przyszłej noblistce” – podkreśla Dwight Garner, „The New York Times”. „Jedna z najmroczniejszych i najpiękniejszych powieści, jakie kiedykolwiek czytałam” – dodaje Natasha Walter, „The Guardian”. „Zaczyna się od miłości i namiętności, ale jest to również opowieść o władzy, sztuce i kulturze. Egocentryzm kochanków i ich powolne wpadanie w destrukcyjny wir wpisują się w historię NRD i często splatają się z nią w nieoczywisty sposób” – zauważa Eleanor Wachtel, przewodnicząca jury International Booker Prize.

O autorce

Jenny Erpenbeck to pisarka urodzona we wschodniej części Berlina. Zadebiutowała w 1999 roku powieścią „Opowieść o starym dziecku”. Ceniona zarówno przez czytelników, jak i krytyków, została uhonorowana m.in. Nagrodą im. Thomasa Manna, Nagrodą im. Uwe Johnsona, Nagrodą im. Hansa Fallady, a także Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec oraz włoską Premio Strega Europeo. 

Erpenbeck uznawana jest za jedną z najważniejszych współczesnych autorek literackich i wielokrotnie wymieniano ją wśród potencjalnych kandydatek do literackiej Nagrody Nobla. Jej powieść „Klucz do ogrodu” znalazła się na liście „100 najlepszych książek XXI wieku” według „The Guardian”. Amerykańskie tłumaczenie jej najnowszej powieści „Kairos” zostało nominowane do NationalBook Award i zdobyło Międzynarodową Nagrodę Bookera w 2024 roku. Dzieła Erpenbeck zostały przetłumaczone na ponad 30 języków.