Biały Dom w Łazienkach znów otwarty. Wystawa „Piękne przedmioty. Nabytki 2020”
4 maja, 2021
Podziękowanie dla czytelników czy hołd dla autora? Premiera „Miasta z mgły” Zafóna
5 maja, 2021

„Listowieść”. Premierowy ekologiczny epos o drzewach i ludziach, którzy je rozumieją

Autor zdobył Nagrodę Pulitzera 2019 za wydaną rok wcześniej „Listowieść” (fot. mat. pras.)

To napisana z rozmachem i pasją historia aktywizmu oraz oporu, a zarazem olśniewający opis i pean na cześć świata przyrody. Dwunasta powieść Richarda Powersa „Listowieść” rośnie od korzeni po koronę, aby wrócić poprzez nią do nasion, kreśląc po drodze koncentryczne kręgi przeplatających się wątków – od przedwojennego Nowego Jorku aż do wojen o lasy toczonych pod koniec XX w. na północnym zachodzie nad Pacyfikiem i na terenach położonych bardziej na północ. Obok nas istnieje równoległy świat – olbrzymi, powolny, pełen wzajemnych powiązań, zaradny, wspaniale pomysłowy, a dla nas prawie niewidzialny. Richard Powers, poprzez dziewięć powiązanych ze sobą historii, opowiada o garstce ludzi, którzy uczą się widzieć ten świat i dają się wciągnąć w wir grożącej mu katastrofy. Autor za tę powieść zdobył Nagrodę Pulitzera 2019.

W zapachu powietrza jest coś, co rozkazuje kobiecie: „Zamknij oczy i myśl o wierzbie. Jeśli dopatrzysz się w niej płaczu, to będzie nieporozumienie. Wyobraź sobie kolec akacji. Nic w twoich myślach nie dorówna mu ostrością. Cóż to unosi się tuż nad tobą? Co zawisło nad twoją głową – w tej oto chwili?”. Dołączają coraz dalsze drzewa: „Wszystkie twoje wyobrażenia o nas jako zaklętych namorzynach na szczudłach, o odwróconym szpadelku gałki muszkatołowej, pokręconych pniach słoniodrzewów, celującej wprost ku górze rakiecie damarzyku to amputacje. Twoja rasa nigdy nie widzi nas w całości. Przegapiacie połowę prawdy, a nawet więcej. Pod ziemią zawsze jest równie dużo jak nad nią”.

Sęk w tym, że ludzie są właśnie tacy i z tego wyrastają ich problemy. Życie toczy się obok nich, niedostrzegane. Właśnie tu, właśnie tuż. Stwarza glebę. Przetacza wodę. Wymienia życiodajne składniki. Kształtuje pogodę. Buduje atmosferę. Karmi, leczy i chroni więcej rodzajów stworzeń, niż ludzie umieliby policzyć. Chór żywego drewna śpiewa kobiecie: „Gdyby twój umysł był choć odrobinę zieleńszy, zalalibyśmy go sensem”. Sosna, o którą opiera się kobieta, mówi: „Słuchaj. Jest coś, co musisz usłyszeć” – czytamy we fragmencie książki.

Opinie o książce

„Najlepsza powieść, jaką dotychczas poświęcono drzewom, i w ogóle jedna z najlepszych powieści, kropka” – uważa Ann Patchett, autorka „Dziedzictwa”. „Lektura tego dzieła to zachwyt nad jego słowną siłą. Wspaniała, niezwykle oryginalna książka” – podkreśla Meg Wolitzer, autorka „Ich siły”. „Ważna i niezwykła książka, którą każdy powinien przeczytać” – przyznaje Terry Gilliam, reżyser, członek zespołu Monty Pythona.

„Porywający, wyśpiewany pełnym głosem pean na cześć wspaniałości przyrody” – pisze „San Francisco Chronicle”. „Gigantyczna opowieść o szczerych prawdach” – dodaje „New York Times Book Review”. „Był już najwyższy czas na wielką powieść, która mówi nam tyle o drzewach ile Moby Dick o wielorybach. Listowieść jest właśnie tą powieścią i nieomal arcydziełem” – zaznacza „The Times”. „Niezwykła powieść… Zdumiewający popis… Jest coś upajającego w czytaniu powieści, której kontekst jest rozleglejszy niż ludzkie życie. Lektura Listowieści lekko przestraja czytelnikowi układ odniesień… Przypadki bohaterów Powersa wniknęły w moje sumienie jak alkohol w krwiobieg, pozostawiając żal i poczucie winy, które nie minęło, nawet gdy już odłożyłem książkę” – czytamy w „The Guardian”.

O autorze

Richard Powers to autor kilkunastu powieści – laureat National Book Award, zdobywca stypendium MacArthura oraz czterokrotny finalista National Book Critics Circle Award. Mieszka u podnóża Great Smoky Mountains.

W Polsce do tej pory ukazała się jedna powieść Powersa – nominowany do Nagrody Bookera „Orfeusz” (2014).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *