Jedna z najważniejszych książek reporterskich XX wieku. „Kaputt” Curzio Malaparte

To jedna z kanonicznych książek reportażowych XX wieku, pisana w latach 1941-1943, bezpośrednio pod wpływem działań wojennych oraz związanych z nimi zbrodni niemieckich. Z brutalną bezpośredniością i szczegółowością odmalowuje okrucieństwo II wojny światowej, ukazując obraz chylącej się ku upadkowi, stającej się „stosem gruzów i odpadków” Europy. Autor Curzio Malaparte, będąc pisarzem i dyplomatą może swobodnie podróżować po Bałkanach, ziemiach okupowanej Polski, ZSRR, a później także Finlandii. Spotyka się z wysoko postawionymi przedstawicielami faszystowskich rządów: Hansem Frankiem, Galeazzo Ciano, Ante Paveliciem czy najważniejszymi generałami Wehrmachtu. Relacjonuje m.in. kolację na Wawelu, w której uczestniczył na zaproszenie Hansa Franka, czy zwiedzanie getta warszawskiego w towarzystwie niemieckiego boksera Maxa Schmelinga. „Kaputt” to książka porażająca, o silnie antywojennej wymowie, przetłumaczona na wiele języków i wielokrotnie wznawiana, a jednocześnie wzbudzająca liczne kontrowersje, podobnie jak postać samego autora, który przed wojną był zdeklarowanym faszystą i nacjonalistą.

„To książka smutna, zadziwiająca, przerażająca i liryczna. Pokazuje skutki ideologicznego fanatyzmu, rasizmu, wypaczonych wartości udających duchową czystość i nienawiści do życia w ich najbardziej osobistych i haniebnych aspektach. Jest to absolutnie niezbędne do zrozumienia tego, co działo się podczas drugiej wojny światowej” – uważa Margaret Atwood. Z kolei polski pisarz  Wojciech Chmielarz mówi, że „to jeden z najmocniejszych i najbardziej niezwykłych reportaży, jakie w życiu czytałem. Obraz drugiej wojny światowej, który wypala się ogniem w umyśle czytającego”.

„Malaparte w – fantasmagorycznej podróży po okupowanej przez nazistów Europie – stworzył mroczne arcydzieło magicznego realizmu” – pisze John Gray. Z kolei Edmund White dodaje, że „wciąż śmiejemy się z jego skandalicznych wypowiedzi i dyskutujemy o jego niezwykłym charakterze. To, co pozostaje bezdyskusyjne, to piękno jego prozy i fascynująca osobowość”.

O autorze

Curzio Malaparte właśc. Kurt Erich Sucker (1898–1957) to włoski pisarz, dziennikarz i dyplomata. W młodości związany z ruchem faszystowskim. Podczas II wojny światowej pracował jako korespondent wojenny dziennika „Corriere della sera”. Po wojnie zafascynował się ruchem komunistycznym i zyskał sławę jako pisarz antyfaszystowski.

Do jego najważniejszych książek należą: „Technika zamachu stanu”, „Kaputt” i „Skóra”.