Polscy żołnierze w czasie bitwy na Monte Cassino (fot. wikipedia.org)
To była jedna z najdłuższych i najkrwawszych walk II wojny światowej. Przeciwko nazistom wystąpiły niemal wszystkie armie alianckie. Słynną bitwę pod Monte Cassino upamiętnia wystawa zorganizowane przez Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Ekspozycjazorganizowana z okazji 75. rocznicy, przybliża dokładny jej przebieg, a prezentowane fotografie, powstałe podczas walki po ich zakończeniu, ilustrują trud zaciętych zmagań aliantów na froncie włoskim. Wystawa, przedstawia też bitwę w kontekście historycznym i udział w niej 2. Korpusu Polskiego. Obrazuje losy naszych żołnierzy i splot wydarzeń, które doprowadziły ich pod włoski masyw oraz ich upamiętnienie na wojskowym cmentarzu.Można ją oglądać do 5 maja w Galerii Plenerowej przy Al. Ujazdowskich w Warszawie.
Blisko pięciomiesięczna bitwa pod Monte Cassino była punktem kulminacyjnym starć na froncie włoskim. W 1944 roku armia aliancka stoczyła z niemieckim Wehrmachtem cztery walki w rejonie klasztoru we włoskim masywie. Tak długo, jak Niemcy utrzymywali swoje pozycje, mogli blokować najdogodniejsze połączenia drogowe i kolejowe południowych Włoch z Rzymem. Przez kilka miesięcy wojska generałów Heinricha von Vietinghoffa i Fridolina von Sengera bez trudu odpierały atak żołnierzy amerykańskich, nowozelandzkich, brytyjskich i indyjskich, dzięki uwarunkowaniom terenu, w którym nie można było wykorzystać sił pancernych.
Przygotowując się do kolejnej ofensywy, alianckie dowództwo powierzyło przełamanie umocnień Linii Gustawa brytyjskiej 8. Armii, w skład której wchodził 2. Korpus Polski gen. Władysława Andersa. Najtrudniejsze zadanie, czyli zdobycie masywu Monte Cassino, przypadło Polakom. 18 maja 1944 roku w południe, na ruinach benedyktyńskiego opactwa plutonowy Emil Czech odegrał hejnał mariacki, ogłaszając zwycięstwo polskich żołnierzy.
Proporczyk 12. Pułku Ułanów Podolskich zawisł na wzgórzu Monte Cassino (fot. zbiory Instytutu Polskiego i Muzeum im. Sikorskiego w Londynie)
Fotografie z wielu źródeł
Prezentowane zdjęcia pochodzą m.in. z Instytutu i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, Imperial War Museum, Militärhistorisches Museum der Bundeswehr w Dreźnie, Biblioteki Narodowej Nowej Zelandii, archiwów Miasta Cassino, archiwów francuskiego Ministerstwa Obrony, Centralnej Biblioteki Wojskowej, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz ze zbiorów prywatnych.
Wystawa poświęcona bitwie pod Monte Cassino rozpoczyna cykl przedsięwzięć upamiętniających 75. rocznicę walk we włoskim masywie. Ich zwieńczeniem będą uroczyste obchody na polskim cmentarzu wojskowym na Monte Cassino, które odbędą się 18 maja 2019 roku.
