Przestrzeń wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie (fot. Aleksandra Sieradzka)
Ponad 170 prac ze zbiorów muzealnych i kolekcji prywatnych, w tym 20 szkiców oraz szkicowniki znalazło się na wystawie „Jacek Malczewski romantyczny” w Muzeum Narodowym w Krakowie. Artysta należy do grona najwybitniejszych malarzy, zajmując szczególną pozycję w sztuce okresu Młodej Polski. Wśród prezentowanych na wystawie obrazów obecne są takie tematy jak: wątki sybirskie inspirowane poezją Juliusza Słowackiego, portrety i autoportrety czy tematy baśniowe ilustrujące podania ludowe. Dopełnienie stanowią rozważania o natchnieniu, roli muzy, miejscu sztuki i znaczeniu warsztatu-pracowni. Ekspozycję wzbogacają zdjęcia tym roku przypada 200. rocznica pierwszego wydania „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza uznawanych za manifest polskiego romantyzmu. 2022 został również ogłoszony Rokiem Romantyzmu Polskiego. Wystawę można zwiedzać do 31 lipca.
Jacek Malczewski (1854–1929) był malarzem, który w swoim ogromnym dorobku artystycznym – stworzył około 2000 obrazów (do dziś przetrwało 1200), do tego niezliczona ilość rysunków i szkiców – pozostawił dzieła o treściach oscylujących wokół różnych problemów: ojczyzny, życia, śmierci, a także pomiędzy romantycznymi wizjami, a metafizyką. Inspirował się sztuką antyku, polskim romantyzmem, stosował młodopolską symbolikę. Był „poetą malarstwa” i „malarzem poezji” znajdującym właśnie w poezji, szczególnie tej z okresu romantyzmu, nieskończone źródło inspiracji. Była to twórczość wielowątkowa, będąca świadectwem jego wielkiej fantazji oraz wrażliwości neoromantyka i wyrafinowanego humanisty, malarza na wskroś przesiąkniętego polskością.
Wystawa w Muzeum Narodowym w Krakowie koncentruje się więc wokół trzech wątków wyrosłych z tradycji romantycznych. Pierwszy to inspirowany Słowackim mesjanizm (m.in. obrazy z cyklu sybirskiego i wyjątkowa okazja, aby podziwiać kilka wersji słynnej „Śmierci Ellenai”), drugi to fascynacja folklorem i ludowymi legendami, baśniami z rusałkami, chimerami, faunami i aniołami, a trzeci – to rozważania Malczewskiego o sztuce, natchnieniu, odpowiedzialności i wyjątkowości artysty.
