Barwna adaptacja „Śpiewaka jazzbandu” pokazuje dwie rzeczywistości: show-biznesu i synagogi, jazzowej wolności i kantoralnych uniesień (fot. Magda Hueckel)
To historia młodego muzyka jazzowego próbującego wymknąć się rygorom religijnego żydowskiego domu i kantoralnej przyszłości. Barwna adaptacja „Śpiewaka jazzbandu” pokazuje dwie rzeczywistości: show-biznesu i synagogi, jazzowej wolności i kantoralnych uniesień dowodząc, że w obu możliwe jest głębokie przeżycie, bliskie oczyszczenia. Światowa prapremiera musicalu z librettem i w reżyserii Wojciecha Kościelniaka, na podstawie sztuki Samsona Raphaelsona, z muzyką Mariusza Obijalskiego odbyła się w warszawskim Teatrze Żydowskim, na gościnnej scenie Klubu Garnizonu Warszawa.
„Śpiewak jazzbandu” to właściwie ikona, ponieważ obraz z 1927 roku w reżyserii Alana Croslanda to pierwszy film dźwiękowy w historii kina. Według Amerykańskiego Instytutu Filmowego jest jednym ze stu najlepszych amerykańskich filmów wszech czasów, laureatem honorowego Oscara. Główną rolę, Jakiego Rabinowitza, zagrał Al Jolson.
W domu kantora Rabinowitza muzyka rozrywkowa, jazz to niewyobrażalne sprzeniewierzenie się tradycji, właściwie zerwanie z korzeniami. Jakie próbuje walczyć o swoje prawo do realizacji marzeń, co skazane jest na klęskę. Musi opuścić dom. Postanawia za wszelką cenę zrealizować swój plan. Przemalowany na czarno, zaczyna karierę „śpiewaka jazzbandu”.
(fot. Magda Hueckel)
Konflikt tradycji z nowoczesnością
Reżyser musicalu podkreśla, że propozycję realizacji przedstawienia i płytę z filmem „The Jazz Singer” otrzymał od dyrektor Teatru Żydowskiego Gołdy Tencer. – Zdarzenia opisane w filmie i wcześniejszej sztuce Samsona Raphaelsona nie wprost, ale czytelnie odbijają dzisiejszą rzeczywistość Polski, Europy i świata. I to w moim przekonaniu było decydujące, żeby przy okazji fajnej zabawy opowiedzieć coś istotnego o otaczającym nas świecie – wyjaśnia Wojciech Kościelniak.
Przypomniał, że główny konflikt wybucha w dzień święta Jom Kipur, podczas którego syn Jackie zamiast iść do synagogi zaczyna śpiewać jazz w barze, co spowoduje jego wygnanie z domu. – Przez pięć lat chłopak próbuje zrobić karierę w świecie muzycznym, najpierw w Chicago, potem trafia na Broadway – dodał autor libretta. Jego zdaniem ta sztuka odbija rzeczywistość. – Mówimy o konflikcie tradycji z nowoczesnością, muzyki żydowskiej i jazzu, filmu niemego z dźwiękowym, starego z nowym, ale też tych wszystkich napięć, które są widoczne w polskiej polityce, ale też w polskim społeczeństwie, europejskim i światowym – podkreślił Kościelniak.
(fot. Magda Hueckel)
Twórcy i obsada
Autorem inscenizacji i reżyserem jest Wojciech Kościelniak, a powstała ona na motywach sztuki Samsona Raphaelsona – „The Jazz Singer”. Przekładem technicznym zajęła się Maria Kościelniak i David Domisiewicz. Autorem muzyki jest Mariusz Obijalski, scenografii i kostiumów: Anna Chadaj. Choreografią zajęła się Ewelina Adamska-Porczyk, za reżyserię świateł odpowiada: Tadeusz Trylski, a projekcje: Anna Kościelniak. Przygotowanie wokalne to: Teresa Wrońska, a asystentką reżysera: jest Marta Parzychowska. Współpracy choreograficznej podjął się Krzysztof Tyszko, a rolę inspicjentki pełni Beata Szaradowska.
W obsadzie spektaklu znaleźli się: Adrianna Dorociak/ Irena Melcer w roli Mary, Kamil Krupicz/ Daniel „Czacza” Antoniewicz jako Jack, Arkadiusz Borzdyński/ Renia Gosławska – Taper, Paweł Tucholski/ Piotr Wiszniowski – Kantor, Monika Chrząstowska/ Ewa Dąbrowska – Sara, Jerzy Walczak – Lee/Joachim, Henryk Rajfer/Wojciech Wiliński – Judelson, Joanna Przybyłowska – Pani Gershon, Piotr Chomik – Clarence, Genady Iskhakov – Goldstein. Wierni (Chór) tworzą: Ewa Dąbrowska, Grzegorz Kulikowski, Małgorzata Majewska, Sylwia Najah, Katarzyna Post, Henryk Rajfer, Joanna Rzączyńska, Izabella Rzeszowska, Agata Sierecka, Monika Soszka, Alina Świdowska, Małgorzata Trybalska, Maciej Winkler. Jazzmani to: Ewelina Adamska-Porczyk, Adam Beta, Marek Bratkowski, Marzena Hovhannisyan, Sara Kaźmierska, Joanna Kierzkowska, Anna Pacocha, Krzysztof Tyszko, Nika Warszawska, Rafał Wiewióra, Tomek Ziółek.
Orkiestra w składzie: Piotr Iwański (pianino), Paweł Klin (gitara/banjo), Maciej Matysiak/Andrzej Zielak (kontrabas), Maciej Wojcieszuk/ Radosław Mysłek (perkusja), Bartosz Smorągiewicz/ Marcin Świderski (saksofon/klarnet), Piotr Szlempo (trąbka) i Robert Żelazko (puzon).
