Czas radosny, a jednocześnie pełen grozy. „Polska 1918” to podróż w przeszłość

Realia, w jakich żyli Polacy w latach 1918-1919 zapisane w esejach, które pozwalają lepiej zrozumieć wyzwania, z jakimi przyszło zmierzyć się naszym przodkom. Do tego ponad sześćset archiwalnych ilustracji. Tak przedstawia się wyjątkowa książka „Polska 1918”, autorstwa Pawła Skibińskiego. W rzetelny sposób przybliża ona czasy odzyskiwania niepodległości, wzbogacając jednocześnie dotychczasową wiedzę historyczną.

Stulecie odzyskania niepodległości to okazja do podróży w przeszłość, do korzeni polskiej współczesności. – Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął – pisał o tamtej jesieni roku 1918 Jędrzej Moraczewski, pierwszy premier niepodległej Polski.

Był to czas przełomowy, w którym z chaosu wywołanego przez I wojnę światową wyłaniał się dopiero kształt II Rzeczypospolitej. Formowały się zaczątki administracji i struktur politycznych nowego państwa. Próbowano odbudowywać zerwane mosty, zniszczone drogi i zrujnowane w większości dworce kolejowe, a jednocześnie niemal na wszystkich granicach tliły się konflikty zbrojne. Na wschodzie i zachodzie szalała rewolucja. Był to czas radosny, ale jednocześnie pełen grozy.

Rywalizacja o władzę i nowe pokolenie

Paweł Skibiński porusza w swojej książce kwestie rywalizacji o władzę w Polsce i przebiegu pierwszych w kraju wyborów, w których głosowały także kobiety. Przedstawia nowe polskie ośrodki akademickie i opisuje pojawienie się młodego pokolenia literackiego.

Kreśli portrety twórców niepodległości, zarówno jej głównych ojców, jak i wielu zwykłych ludzi, bez których trudu i ofiar nie moglibyśmy cieszyć się wówczas niepodległością. Poznając ich losy, możemy lepiej zrozumieć samych siebie.

Fragment książki

Decydujące miesiące dla odradzającej się Polski – październik i listopad 1918 r. – to także czas przetoczenia się przez nasze terytorium pandemii grypy, która w skali globalnej zebrała potężne żniwo. (…) Grypa pochłonęła wówczas więcej istnień ludzkich, niż kończący się czteroletni światowy konflikt. (…) Prasa i pamiętniki nie odnotowują jednak żadnej histerii z powodu pandemii. Polacy o wiele więcej uwagi poświęcali polityce, zagrożeniu rewolucją, a także codziennemu życiu i rozrywkom niż grypie. Euforia z powodu końca wojny i początku niepodległości zwyciężyła u naszych pradziadów nad świadomością zagrożenia. Hiszpanka przegrała z niepodległą.

Paweł Skibiński (fot. obnt.pl)

O autorze

Paweł Skibiński to historyk, od 2002 roku wykładowca w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w dziejach najnowszych Kościoła katolickiego oraz historii Hiszpanii. W latach 2006-2008 kierował działem badawczym Muzeum Historii Polski w Warszawie. W latach 2010-2015 był dyrektorem Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. W 2015 został przewodniczącym zespołu redakcyjnego zapisków kard. Stefana Wyszyńskiego „Pro memoria”. Opublikował cztery monografie i kilkadziesiąt naukowych artykułów. Na stałe współpracuje z miesięcznikiem „wSieci Historii”. Jest mężem i ojcem trójki dzieci.