Bronisław Czech to król polskich sportów zimowych, najwszechstronniejszy narciarz przedwojennej Polski (fot. mat. pras.)
Tak jak polski himalaizm nie zaczął się od Wandy Rutkiewicz i Jerzego Kukuczki, tak polskie sporty zimowe nie nastały wraz z Wojciechem Fortuną, Adamem Małyszem czy Justyną Kowalczyk. Jeszcze przed II wojną światową mieliśmy zawodników zaliczanych do światowej elity. Byli młodzi i piekielnie zdolni, przebojem wdarli się do światowej i narciarskiej elity. Wojna ze skoczni i śnieżnych tras zesłała ich jednak na kurierskie szlaki, do celi śmierci i obozów zagłady. Poruszającą historię losów Bronisława Czecha, Stanisława Marusarza i Heleny Marusarzówny przypomina w swojej nowej książce „Skoczkowie. Przerwany lot” Dariusz Jaroń. Warto zwrócić uwagę na bogaty materiał ilustracyjny, czyli listy i zdjęcia, pozyskane dzięki ścisłej współpracy autora z rodzinami bohaterów i Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem. W książce można również odnaleźć przedwojenny portret miasta i ludzi, którzy je tworzyli.
Zakopane w połowie lat 30. XX wieku w niczym nie ustępowało topowym europejskim kurortom. Przyciągało nie tylko turystów, ale też artystów, pisarzy, ludzi nauki i polityków. Bywanie pod Tatrami, szukanie weny czy dyskutowanie nad kwaśnicą o losach państwa należało do dobrego tonu. Przed wojną miasto tętniło życiem, a po jej wybuchu stało się ważnym punktem na mapie kurierskich tras i uzdrowiskiem, w którym wypoczywali okupanci.
Bronek Czech był pierwszym polskim zawodnikiem światowej klasy. Staszek Marusarz – niedoszłym mistrzem świata w skokach, a jego siostra Helena miała tak wielki talent, że wróżono jej sukcesy na arenie międzynarodowej. Ich szanse pokrzyżowała wojna. Bronek został aresztowany i wywieziony do Auschwitz-Birkenau, gdzie po czterech latach zmarł. Helenę rozstrzelano po trwających rok torturach i przesłuchaniach. Staszek kilkakrotnie wymykał się z rąk gestapo, uciekł z celi śmierci w Krakowie, a następnie przedostał się na Węgry, gdzie doczekał końca wojny.
Staszek Marusarz, mistrz i legenda polskich sportów zimowych (fot. mat. pras.)
Szaranowicz i Tajner po przeczytaniu książki
„Magia skoków pięknie wpleciona w patriotyczną postawę wielkich gwiazd sportu. Czyta się jednym tchem” – mówi o książce komentator sportowy Włodzimierz Szaranowicz.
„Znałem Staszka Marusarza od dziecka, ale dopiero w latach siedemdziesiątych, gdy zostałem trenerem skoków i kombinacji norweskiej, naprawdę się zaprzyjaźniliśmy. Wcześniej był bliskim kolegą mojego ojca, Leopolda Tajnera. Staszek często przychodził do Centralnego Ośrodka Sportu w Zakopanem, kiedy mieliśmy zgrupowania. Siadaliśmy wtedy przy kawie i opowiadał, także o Bronku i Helenie. Wspaniały człowiek” – wspomina Apoloniusz Tajner. Jak dodaje prezes Polskiego Związku Narciarskiego, „Jaroń świetnie opisał historie tych postaci. Czyta się jak sensację połączoną z przygodą. Każdy narciarz powinien ją przeczytać”.
O
autorze
Dariusz Jaroń to reporter, dziennikarz i tłumacz, absolwent ekonomii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z mediami tradycyjnymi i elektronicznymi związany od kilkunastu lat. Autor kilku tekstów wyróżnionych przez jury Nagrody Dziennikarzy Małopolski i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.
Wydał m.in. książkę „Polscy himalaiści”, nominowaną w konkursie na Książkę Górską Roku 2019 w ramach Festiwalu Górskiego w Lądku-Zdroju oraz wyróżnioną tytułem Najlepszej Książki Miesiąca według „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”. Po godzinach mąż, tata, fanatyk Tatr, hard rocka i włoskiej kuchni.
