Fotografia „Żagle w słońcu” wykonana przez Tadeusza Wańskiego (fot. mat. pras.)
Uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich fotografów krajobrazu, Tadeusz Wański był przedstawicielem piktorializmu, który zakładał zbliżenie środków fotograficznych do tych, stosowanych w malarstwie. Efekty jego pracy można podziwiać na wystawie fotografii w 6×7 Leica Gallery Warszawa. Zdjęcia, pochodzące z kolekcji Wojciecha Jędrzejewskiego i dokumentują wyprawę artysty na Półwysep Bałkański w latach 30. XX wieku. Ta jedna z nielicznych okazji, aby na żywo zobaczyć autorskie odbitki bromowe, potrwa do 1 czerwca.
Wystawie towarzyszy obszerny katalog zawierający 36 fotografii z bałkańskiego cyklu Wańskiego, opracowanie krytyczne poświęcone jego twórczości autorstwa dr Adama Soboty oraz kalendarium artystyczne i życiorys artysty. Cykl „Lato nad Adriatykiem” jest spójny stylistycznie i dobitnie ilustruje przekonania artysty znajdujące się w opozycji do nurtów awangardowych, zdobywających popularność w międzywojennej Europie.
Architektura i krajobraz ukazane są tu w zjawiskowy sposób. Intensywność południowego słońca kontrastuje z głębokimi cieniami zaułków bałkańskich miejscowości, pozwalając artyście w niemal dowolny sposób zabawiać się grą świateł. Sylwetki ludzkie na zdjęciach Wańskiego sprowadzane są do roli sztafażu i stają się elementami pejzażu, tak przecież egzotycznego dla mieszkańców Polski lat 30. XX wieku.
(fot. Adam Cissowski)
Styl fotografii Wańskiego często określano jako miękki, akwarelowy, sugestywnie nastrojowy. Charakteryzuje go odrealnienie krajobrazu, idealizacja motywu, doskonała kompozycja, a przede wszystkim niezwykła świetlistość, którą artysta uzyskiwał poprzez specjalne zabiegi, którym poddawał odbitki wykonane w swojej pracowni, jak na przykład werniksowanie fotografii, a następnie usuwanie werniksu ze świateł obrazu.
„Kocham i podziwiam motywy wielkie, klasyczne, dobrze obmyślane, odznaczające się czarem gry świateł i cieni, które obok kultury i wyobraźni uwidoczniają również wysiłek twórczy artysty. (…) Tyle jest piękna wokół nas w przyrodzie, że naprawdę nie pojmuję, jak można znajdować zadowolenie w odtwarzaniu rzeczy banalnych, chociaż technicznie doskonale sfotografowanych” – tak sam Wański opisywał swoją twórczość podczas wystawy na I Międzynarodowym Salonie Fotografii Artystycznej w 1927 roku w Warszawie.
Tadeusz Wański, Krk, „Zaułek ze schodami” (fot. mat. pras.)
O artyście
Tadeusz Wański urodził się 27 października 1894 r. w Środzie Wielkopolskiej. Kształcił się w Wągrowcu, gdzie ukończył gimnazjum typu humanistycznego. Był przemysłowcem, właścicielem palarni kawy i sklepów z artykułami kolonialnymi w Poznaniu i Gdyni. Z fotografią zetknął się w 1922 roku, a już w następnym roku został wyróżniony na wystawie fotograficznej „Światłocień” w Poznaniu. W 1926 został członkiem Towarzystwa Miłośników Fotografii, a cztery lata później jego prezesem.
W latach międzywojennych należał do najpopularniejszych fotografów polskich. Wystawiał swoje prace na ponad stu krajowych, zagranicznych i międzynarodowych wystawach oraz salonach fotografii artystycznej, zdobywając wiele wyróżnień, nagród i medali. Po zakończeniu II wojny światowej zajął się także działalnością popularyzującą fotografię. W 1954 r. w warszawskiej Zachęcie odbyła się retrospektywna wystawa twórczości artysty. Zmarł 17 grudnia 1958 roku.
