Inauguracja Roku Moniuszki. „Straszny dwór” w Polskiej Operze Królewskiej

Wstrząśnięty klęską powstania styczniowego, Stanisław Moniuszko stworzył dzieło ku pokrzepieniu serc, na wzór Mickiewiczowskiego „Pana Tadeusza”. Ponad 150 lat od prapremiery „Straszny dwór” jest wystawiany w momencie szczególnym. Z jednej strony ta patriotyczna opera jest podsumowaniem obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, a z drugiej otwiera rok 2019, ustanowiony uchwałą Sejmu RP Rokiem Stanisława Moniuszki. Przedstawienie w reżyserii Ryszarda Peryta uświetnią soliści, chór i orkiestra Polskiej Opery Królewskiej pod batutą Grzegorza Nowaka.

„Ciągłe zdrowie tylko cieszy i praca, do której, jako jedynej prawdziwej bieżących klęsk pocieszycielki, wróciłem z zapałem po długim wypoczynku” – tak pisał Moniuszko do przyjaciela, pochylając się na powrót nad rozpoczętym w 1861 roku rękopisem „Strasznego dworu”. Prapremiera miała miejsce w Warszawie 28 września 1865. Mimo entuzjastycznego przyjęcia przez publiczność, opera została zdjęta z afisza zaledwie po trzech przedstawieniach. Carska cenzura szybko bowiem dostrzegła urzekającą atmosferę polskości zawartą zarówno w treści libretta przygotowanego przez Jana Chęcińskiego, jak i w samej muzyce.

Moniuszko sięgnął nie tylko po rytmy charakterystyczne dla polskich tańców, ale też po szereg innych środków muzycznych. W ariach i chórach pobrzmiewają więc nawiązania, a to do rodzimego folkloru, a to do lirycznych tradycji romantycznej pieśni.  Jakże wzruszające w czasach niewoli musiały być wspomnienia dawnej obrzędowości. Jak znacząco musiała wybrzmiewać słynna aria z kurantem, w której pod słowami tęsknoty za zmarłą matką kryje się nieutulone łkanie nad losem zniewolonej ojczyzny.

Obsada i twórcy

W rolę Miecznika wciela się Adam Kruszewski/Witold Żołądkiewicz, Hanny – Iwona Handzlik/Gabriela Kamińska, Jadwigi – Monika Ledzion/Aneta Łukaszewicz/Anna Radziejewska, Damazego – Sylwester Smulczyński/Mateusz Zajdel, Stefana – Dawid Różański/Paweł Skałuba/Leszek Świdziński, Zbigniewa – Wojciech Gierlach/Tomasz Raff, Cześniowej – Dorota Lachowicz/Katarzyna Krzyżanowska/Aneta Łukaszewicz, Skołuby – Sławomir Jurczak/Remigiusz Łukomski, Macieja – Piotr Kędziora/Robert Szpręgiel/Witold Żołądkiewicz, Marty – Małgorzata Bartkowska, Grzesia – Mikołaj Zgódka oraz Starej Niewiasty – Ewa Mikulska/Mirosłąwa Tukalska-Śliwa.

II dyrygentem jest Dawid Runtz, za inscenizację, scenografię oraz reyserię odpowiada Ryszard Peryt, kostiumy i rekwizyty to dzieło Marleny Skoneczko, a za przygotowanie chóru odpowiada Lilianna Krych.